Koruyucu meleklerin birçok yüzü var. Tamamen yuvarlak, bir tabak büyüklüğünde ve başparmak kalınlığında olan fren diski de bunlardan biri. ABS, ESP ve hava yastığı gibi teknolojiler yokken fren diskleri araç sürmeyi daha güvenli hale getiriyor, durma mesafelerini belirgin oranda kısaltıyor ve böylece birçok trafik kazasının önlenmesine yardımcı oluyordu. Ancak, bugün fren disklerinin kamuoyunun ilgisinin merkezinde olmasının başka bir nedeni daha var: fren tozu. Karayolu trafiğinden kaynaklanan çoğu parçacık kirliliği, yakıt tüketiminden ziyade, yol, lastik ve fren aşınmasıyla oluşuyor. Baden-Württemberg eyaletinin çevre müdürlüğüne göre, frenler ve lastikler araç sürüşüyle ilgili yayım parçacıklarının yüzde 32’sinden sorumlu ve bunların yaklaşık yarısı da fren tozundan oluşuyor. Bu nedenle, fren tozunun belirgin bir oranda azaltılması özellikle şehirlerde olmak üzere havayı iyileştirmek için şart. İşte Bosch tam olarak bu nedenle iDisc’i geliştirdi. Geleneksel fren diskine kıyasla, iDisc yüzde 90’a kadar daha az fren tozu oluşumuna neden oluyor. Bosch Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Dirk Hoheisel, şu açıklamalarda bulundu: “Bosch’un havayı temiz tutmaya çalıştığı tek yer motor kapağının altı değil. iDisc fren disklerinin 2.0 sürümü. Bu ürün muazzam bir pazar potansiyeline sahip.”
iDisc fren diski pazarını altüst ediyor
iDisc’in benzersiz satış noktası ise halihazırda yalnızca Bosch tarafından sunulan tungsten karbür kaplaması. Bu da iDisc’in baş harfi olan “i”nin inovasyon anlamına gelmesini destekler nitelikte.
Bu teknoloji geleneksel dökme demir fren diskine dayanıyor. Geleneksel bir diskin iDisc’e dönüşmesi için sürtünme yüzeyi kaplanmadan önce mekanik, termal ve galvanik olarak işlemden geçmesi gerekiyor. Bunların hepsi Bosch araştırmacıları tarafından çok uzun yıllar içerisinde geliştirilen bir sürecin içerisinde yer alıyor. Fiyat açısından bakıldığında, iDisc normal bir dökme demir diskten yaklaşık üç misli daha pahalı ve seramik fren diskten üç misli daha az ucuz. Üretim hacmi arttıkça fiyat muhtemelen düşmeye devam edecek. Hoheisel, şunları kaydetti: “iDisc geleneksel dökme demir fren diskin yerine geçmek ve fren diski pazarında yeni standart olmak için gereken her türlü özelliğe sahip. Birçok ülkede ve dünya genelindeki büyük şehirlerdeki süregelen parçacık kirliliği tartışması dikkate alındığında, bunun çığır açan bir ürün olmaması için önünde hiçbir engel yok. Çünkü özellikle fren disklerine önümüzdeki on yıllarda ihtiyaç duyulacak ve üretim hacimleri yükselmeye devam edecek. Sırf otomobiller için fren disklerine olan talep 2016’da dünya genelinde 330 milyon adedi aştı.”
Sürtünme izleri yok, pas yok
iDisc’in lehine olan diğer bir argüman da birçok olumlu özelliğinin olması. Fren tozunda çarpıcı düzeydeki azalmaya ek olarak, karbür kaplama daha yüksek çalışma güvenliği sağlıyor. Frenleme performansı, tekrar edilen frenleme manevralarının ardından durma gücünde azalma olduğu bilindiğinden, özellikle fren gücünün azalması söz konusu olduğunda bir seramik freninkine benziyor. Bir seramik fren diski gibi, iDisc bu açıdan son derece dengeli ve yavaşlama performansında sadece biraz kayıp oluşuyor. Aşınma da belirgin düzeyde azalıyor. Karbür kaplamanın gücüne bağlı olarak, iDisc’in servis hayatı normal bir fren diskine kıyasla iki misli daha yüksek. Sürtünme yüzeyinde izler mi? Mümkün değil. Korozyon da sorun değil – özellikle elektrikli otomobillerde bu büyük bir avantaj. Frenleme enerjisini geri kazanma diye bir süreçte kurtardığından, elektrikli otomobiller frenlere daha az baskı uyguluyor ve genelde sürtünme yüzeyi üzerinde pas oluşumuyla mücadele etmek zorunda kalıyor. Bununla bağlantılı olarak frenleme esnasında yanıt vermedeki hafif ve geçici düşüş iDisc’te söz konusu olmuyor.
Kirli jant sorunu artık geçmişte kaldı
Fren diskinin parlak karbür kaplaması bir göz ziyafeti sunuyor. Aşınmaya dayanıklı ve korozyon oluşturmayan özellikleriyle, yıllarca kullanıldıktan sonra bile güzelliğini koruyarak açık jant eğilimine tam uyum sağlıyor. En iyisi, iDisc’in fren tozundaki yüzde 90’lık azalma jantların temizlik ürünleriyle düzenli olarak temizlenme ihtiyacını azaltıyor.
