Scania, inşaat sınıfıyla yeni kamyon neslinde bir sonraki adımı attı

Devir Saati Yazıişleri Müdürü T. Selçuk Oğuz, İsveç Södertälje’de düzenlenen inşaat serisi sürüş etkinliğinde Scania’nın beşi yeni XT serisi olmak üzere sekiz farklı kamyon ve çekicisini özel arazi parkurunda, özel test pistinde ve İsveç karayollarında kullanma olanağı buldu.

T. Selçuk Oğuz, yeni XT inşaat serisinin dokuz metre uzunluğa ve 32 ton toplam yüklü ağırlığa sahip R 500 B8x4HZ damper üstyapılı kamyonunu, 8.5 metre uzunluğa ve 26 ton toplam yüklü ağırlığa sahip P 410 B6x6HZ Hook lift damper üstyapılı kamyonunu ve 9 metre uzunluğa ve 32 ton toplam yüklü ağırlığa sahip G 410 B8x4NZ beton mikseri üstyapılı kamyonunu özel arazi test parkurunda kullandı.

Scania yetkililerinin Extreme ya da Extra Tough olarak nitelendirdikleri yeni XT serisi özellikle zorlu arazi koşulları için geliştirilmiş. XT tasarımı, tüm motor ve P, G, R ve S kabin seçenekleriyle alınabiliyor. Scania XT, genel olarak öne doğru 150 mm’lik çıkıntı yapan sağlam çelik tamponu, alt koruma plakası, far koruma kafesi, girintili çıkıntılı ayna tasarımı, ön ızgaradaki XT logosu, günlük kabinde sağda ya da solda çamurluğun üstünde yer alan yük kontrol basamağı, yüksek hava emişi ve dikey egzoz çıkışı ile farklılaşıyor. Öne doğru çıkıntılı çelik ön tampon, alt koruma plakası, far koruma kafesi ve girintili çıkıntılı ayna tasarımı aracı yoldaki engellerden ya da ağaçlardan gelebilecek darbelerden korumak için düşünülmüş tasarım öğeleri.

T. Selçuk Oğuz, yeni XT inşaat serisinin 15 metre uzunluğa ve 52 ton toplam yüklü ağırlığa sahip R 650 A6x4NA çekici ve dozer yüklü low-bed yarı treyler bütününü ve 13 metre uzunluğa ve 40 ton toplam yüklü ağırlığa sahip R 520 A6x4HA çekici ve damper yarı treyler bütününü ise özel test pistinde kullandı.

T. Selçuk Oğuz, 9 metre uzunluğa ve 26 ton toplam yüklü ağırlığa sahip G 500 B6x2*4NB damper üstyapılı kamyonu ve 22 metre uzunluğa ve 64 ton toplam yüklü ağırlığa sahip S 730 B8x4*4NB tomruk taşıma üstyapılı kamyon ve tomruk taşıma treyleri bütününü hem özel test pistinde hem de İsveç karayollarında kullandı.

Girilecek arazinin zorluğuna göre XT serisinde havalı kabin süspansiyonu yerine mekanik ya da ağır hizmet tipi mekanik kabin süspansiyonu tercih edilebiliyor. Mekanik süspansiyon zolu yol şartlarında kabinin daha az sallanmasını ve daha dengeli olmasını sağlıyor. Nitekim özel arazi parkurunda mekanik kabin süspansiyonlu sürümle daha az sallantılı bir sürüş gerçekleştirdik. Opticruise otomatikleştirilmiş şanzıman Arazi, Standart ve Ekonomi modlarıyla her türlü arazi ve yol şartında en uygun vites geçişlerini sağlıyor. Hızlı vites geçişleri sayesinde arazide zorlanmadan ilerlenebilirken asfalt yolda ise yakıt tasarrufu sağlanıyor. Diferansiyel kilitleri gerektiği anda aracı durdurmaya gerek kalmadan devreye sokulabiliyor ya da çıkartılabiliyor. Scania, özellikle kancalı kaldırıcı (Hook Lift) gibi üstyapıları kullanan sürücülerin talepleri doğrultusunda Opticruise şanzımanla birlikte debriyaj pedalı seçeneğini de sunuyor. Kullandığımız beton mikseri üstyapılı kamyonda bulunan manuel vites kutusu sadece üç yollu ve çift mandallı vites kolu sayesinde pratik bir kullanıma sahip. Sürücü, hem vites geçişlerini daha hızlı ve kolay gerçekleştirebiliyor hem de viteslerin yerini karıştırarak arazide hiç istemediği hız ve devir kayıplarını yaşamıyor. Daha önce hiç manuel şanzıman kullanmamış bir sürücü bile kısa bir pratiğin ardından şanzımana alışabiliyor.

Geniş ön ve yan cam görüş açıları, özellikle P ve G gibi alçak kabinlerde sürücüye arazide çok işine yarayacak bir görüş alanı sunuyor. Kısa ve yataklı kabin arasında yer alan günlük kabin bir inşaat kamyonu sürücüsünün gün boyunca gerekli tüm eşyalarını ve aletlerini koyabileceği geniş depolama ve saklama alanları sunuyor.

Daha önce R ve S serisi uzun yol sürümleri ile gerçekleştirdiğimiz deneme sürüşünde önceki sürümlere göre güvenlik, konfor, sürülebilirlik ve sürüş keyfi gibi sürücü odaklı alanlarda önemli iyileştirmeler yapıldığını gözlemlemiştik. R ve S serisine eklenen P ve G serileri ile XT sürümünde de bu iyileştirmelerin etkisini gördük. Kullandığımız araçların süspansiyon konforunu, yol tutuşunu, direksiyon hassasiyetini, gaz ve fren tepkilerini beğendik. Park etme sırasında 22 metre uzunluğa ve 64 ton toplam yüklü ağırlığa sahip S 730 B8x4*4NB kamyonla bile çok hassas duruş ve kalkışlar yapabilmemiz, yeni nesil Scania kamyon ve çekicilerdeki başarılı mühendisliğin bir örneğiydi.

730 beygirlik V8 sürümü haricinde hepsi sadece SCR sistemiyle Euro 6 ölçütlerini karşılayan 9, 13 ve 16 litrelik Scania motorlarının daha düşük devirde daha yüksek tork üretmesi ve vites geçişlerini yüzde 45 oranında hızlandıran ve daha yumuşak vites geçişleri sağlayan grup mili freni sayesinde yeni nesil Scania kamyonları kullanmak insana keyif veriyor. Bu keyif, 16 litrelik V8 motorlu modellerde daha da artıyor. Düşürülen rüzgar direnci ve başarılı kabin yalıtımı nedeniyle kabin içinde hem iç hem de dış gürültü seviyesinin azaltılmış olmasına ve sürüş sırasında kabin içinde oldukça düşük seviyede rüzgar ve motor sesi duymamıza karşın V8 motorun kendine özgün güzel sesini özellikle yokuş tırmanırken duymak keyfi artıran nedenlerden sadece biri. Bir diğer neden ise Scania V8 motorunun ürettiği yüksek güç ve tork. Avrupalı kamyon üreticileri arasında V8 motor üreten tek üretici konumunda bulunan ve 2016 sonbaharında yeni kamyon nesliyle birlikte pazara sunduğu yeni 13 litrelik motorundaki gelişmeleri ve yenilikleri V8 motoruna uyarlayarak Euro 6 ölçütünü 730 beygirlik en üst güç seviyesi haricinde sadece SCR sistemiyle karşılamayı başaran Scania, haziran ayında tanıttığı yeni nesil 16 litrelik V8 motorlarının yakıt tüketimini uygulama alanlarına göre yüzde 7 ile 10 arasında düşürerek önemli bir verimlilik kazanımı elde etmiş. V8 motorlu kamyon ve çekicileri kullanırken özellikle düz yollarda ve otoyollarda adeta bir otomobil kullanıyormuş hissine kapılıyorsunuz. Ancak yokuşlara geldiğinizde ya da kalkışlarda bir kamyonun içinde olduğunuzu hatırlıyor ve V8’in gücünü gerçekten hissediyorsunuz. V8 motorun gücüne karşın sürüş etkinliği sırasında kendinizi ilk andan son ana kadar bir kamyonun içinde hissettiğiniz tek model ise toplam 110 ton katar ağırlığına sahip Scania S 730 A8x4/4NB çekici oldu. Yarı treylerdeki dingillerin hepsinin dümenlenebilir olması nedeniyle kullanım sırasında özel bir dikkat ve bilgi gerektiren bu çekiciyi kullanırken “Bu kadar güçlü bir motora gerçekten gerek var mı?” sorusunun yanıtının tepeye ulaştığınızda neredeyse durma hızına düştüğünüzde “Evet, var.” olduğunu anlıyorsunuz. Opticruise şanzımanın başarılı vites değişim stratejisi sayesinde yokuş çıkarken aktarma organları zorlanmazken, yokuş aşağı inişlerde Opticruise şanzıman ile son derece uyumlu çalışan Scania retarderin frenleme gücünü de görme olanağı bulduk. Fren pedalına basıldığında egzoz freni, retarder ve servis frenlerinin sırasıyla devreye girmesi bize 110 tonluk toplam yüklü katar ağırlığıyla bile güvenli bir seyahat yapma olanağı sağladı.

Scania’nın yaptığı araştırmaya göre DC13 motorlu 4×2 ve 6×2 tipindeki bir uzun yol kamyonu ya da çekicisindeki enerji kaybını, dolayısıyla yakıt tüketimini artıran en önemli öğeler sırasıyla rüzgar direnci, yuvarlanma direnci, motordaki sürtünme, frenleme ve aktarma organlarındaki sürtünme iken, DC 13 motorlu 6×4 ve 8×4 tipindeki damper üstyapılı bir inşaat kamyonunun enerji kaybını, dolayısıyla yakıt tüketimini artıran en önemli öğeler sırasıyla frenleme, yuvarlanma direnci, rüzgar direnci, motordaki sürtünme ve aktarma organlarındaki sürtünme olarak belirlenmiş. Bu nedenle bir uzun yol kamyonu ya da çekicisinde kamyon veya çekici ile üstyapının rüzgar direncinin azaltılmasının ve lastiklerin dönme direncinin düşürülmesinin yanı sıra GPS ve topografik harita bilgisini kullanan Scania Active Prediction öngörülü hız sabitleme ve yokuş aşağı inişlerde vitesi boşa olan Eco-roll gibi sistemler öne çıkarken, bir inşaat kamyonunda motor verimliliği ilk sırayı alıyor. Rüzgar direncinin düşürülmesi yeni nesil Scania inşaat kamyonlarının yakıt tüketiminin azaltılmasına yüzde 1 etki ederken, yeni Scania DC13 motoru yüzde 3, yeni V8 DC16 motor ise yüzde 5 ile 7 oranında yakıt tasarrufu sağlıyor. Etkin vites değiştirme stratejisi, öngörülü sürüş ve Eco-roll gibi sistemler ve sürücü koçluğu da yakıt tasarrufuna katkıda bulunan öğeler.