Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND), Eylül 2019 Karayolu Taşıma İstatistikleri raporunu açıkladı. Türk araçlarının ihracat taşıma sayıları 2019 yılı Eylül ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5 artarak 115 bin 700 adet oldu. Eylül ayında Avrupa’ya ihracat taşımalarında düşüş sürerken, Ortadoğu, BDT ve Orta Asya ülkelerine taşımalar hızlandı.
UND’nin derlediği verilere göre; Türk araçlarının geçen yılın eylül ayında 110 bin 411 adet olan ihracat taşıma sayıları 2019 yılı Eylül ayında yüzde 5 artış ile 115 bin 700 adet oldu. Geçen yılın aynı dönemine göre Ocak – Eylül toplamında yüzde 5 artış ile toplam 934 bin 404 adet ihracat taşıması Türk araçlar tarafından gerçekleştirildi. Yabancı araçların geçen yıl eylül ayında 33 bin 66 adet olan taşıma sayıları 2019 yılı Eylül ayında yüzde 7 artış ile 35 bin 544 adet oldu. Ocak-Eylül toplamında ise yabancı araçlar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3 artış ile 269 bin 653 adet ihracat taşıması gerçekleştirdi. Türkiye’nin ihracat taşımasında, Türk ve yabancı araçlar Ocak-Eylül toplamında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4 artış ile 1 milyon 204 bin 57 adet ihracat taşıması gerçekleştirmiş oldu. İhracat taşımalarının yüzde 78 Türk, yüzde 22 ise yabancı araçlarca taşındı.
Kota ve transit taşıma engelleri Avrupa ihracatına sekte vuruyor
Avrupa’nın genelinde önceki aylarda olduğu gibi düşüş eğilimi devam ederken, sadece komşu ülkelere yapılan ihracat taşımalarında artış söz konusu. İhracat yapılan önemli Avrupa ülkelerine başta Almanya – yüzde 5, İtalya – yüzde 13 ve Fransa – yüzde 11 olmak üzere taşıma sayılarının düşmesi dikkat çekiyor. Avrupa ülkelerine toplamda yüzde 1 düşüş yaşanırken, Orta Avrupa ve Batı Avrupa ülkelerine yapılan taşımalar ihracat parametreleri dışında incelendiğinde, transit geçiş koridorlarında yaşanan yetersiz geçiş belgesi kotası ve transit taşıma engellemeleri, bu düşüşteki ana nedenler olarak öne çıkıyor. Halihazırda Macaristan, Slovenya, Avusturya, Çekya belgelerinin kısıtlı olması ve güzergah üzerindeki ülkelerde transit geçiş belgesi sorunları sebebiyle taşımalar farklı güzergahlar üzerinden yüksek maliyetlerle yapılıyor.
Ortadoğu taşımaları yüzde 11 arttı
Ortadoğu bölgesine yapılan ihracat taşıma sayılarında Ocak-Eylül toplamında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11 artış yaşandı. Ortadoğu ülkelerinde Irak’a, Suriye’ye ve İran’a taşımalar daha istikrarlı devam etmesine rağmen, körfez ülkelerine yapılan taşıma sayılarında düşüşler görülüyor. Körfez İş Birliği Ülkeleri’ne yüksek ulaşım maliyetleri ve transit güzergah sorunları devam ederken, açılan Suriye – Ürdün sınır kapısında maliyetlerin fazla olması ve güvenlik sorunları olması sebebiyle Türk taşımacılar tarafından bu alternatif kullanılamıyor. Körfez İş Birliği Ülkeleri ile Türkiye arasında uygun maliyetli bir koridor oluşturulması durumunda taşımaların artması bekleniyor.
Rusya ve Orta Asya ülkelerine yapılan ihracat taşımalarında ise Ocak-Eylül toplamında yüzde 15 oranında artış sağlandı. Özbekistan’a yüzde 26, Türkmenistan’a yüzde 22, Kazakistan’a yüzde 55, Kırgızistan’a yüzde 73 oranında artışlar dikkat çekti. Türk Cumhuriyetleri’nde yaşanan artış Rusya transit ve Kazakistan transit belgelerinin de erkenden bitmesine sebep oldu ve kısa sürede temin edilememesinin de olumsuz sonuçları yaşandı. BDT ve Orta Asya ülkelerini incelediğinde bu bölgelere genel olarak artış olmasına karşın, Nahcivan’a – yüzde 42 Rusya Federasyonu’na ise – yüzde 17 oranında azalma görülüyor.
İthalat taşımaları eylülde hızlandı
Türk araçlarının geçen yılın eylül ayında 29 bin 318 adet olan ithalat taşıma sayıları 2019 yılı Eylül ayında yüzde 11 artarak 32 bin 539 adet oldu. Ocak-Eylül toplamında ise Türk araçlar geçen yılın aynı dönemine göre – yüzde 4 düşüş ile 300 bin 673 adet ithalat taşıması gerçekleştirdi. Yabancı araçların ise geçen yıl eylül ayında 14 bin 751 adet olan ithalat taşıma sayıları 2019 yılı Eylül ayında yüzde 7 artarak 15 bin 788 adet oldu. Ocak-Eylül toplamında ise yabancı araçlar geçen yılın aynı dönemine göre – yüzde 9 düşüş ile 146 bin 71 adet ithalat taşıması gerçekleştirdi. Türkiye’nin ithalat taşımasında, Türk ve yabancı araçlar genel toplamında geçen yılın aynı dönemine göre – yüzde 6 düşüş ile 446 bin 744 adet ithalat taşıması gerçekleştirilmiş oldu. İthalat taşımalarımız yüzde 67 Türk, yüzde 33 ise yabancı araçlar tarafından taşındı.
Ocak – Eylül 2018’de 225 bin 451 adet olan Avrupa ülkelerinden yapılan ithalat taşımaları, Ocak – Eylül 2019 döneminde ise yüzde 5 düşüş ile 213 bin 425 adet olarak gerçekleşti. Tüm Avrupa ülkelerinde düşüş eğilimi olduğu dikkat çekti. BDT ve Orta Asya ülkelerinden ise Ocak – Eylül toplamında yüzde 20 artış ile 42. bin 490 adet ithalat taşıması yapıldı. Ortadoğu ülkelerinden Ocak – Eylül toplamında – yüzde 16 düşüş ile 44 bin 702 adet ithalat taşıması yapıldı. Düşüşün önemli bir kısmını Irak oluşturdu. Geçen yılın aynı dönemine göre Irak’tan – yüzde 33 daha az ithalat taşıması yapıldı. İran’dan yapılan ithalat taşımalarında ise yüzde 33 artış yaşandı.
Avrupa’dan boş giriş yapan yabancı araç sayısı 86 bini aştı
2019 yılının ilk 9 ayında, Türk araçları boş dönüş sayılarında yüzde 7 artış yaşamalarına karşın, Türkiye’ye yük almak üzere boş giriş yapan yabancı araç sayısı yüzde 22 oranında arttı. Boş giriş yapan yabancı araçların başında yüzde 44 artış ve 26 bin 252 adet ile Bulgaristan geliyor. Türk taşımacılar aylık toplam 70 bin araç ile kendi ülkelerine boş dönüş yaparken, yabancı araçlar ise ülkemize aylık 15 bin 500 adet boş giriş yapıyor. Türk taşımacıların özellikle Batı Avrupa, Doğu Avrupa ve Güney Avrupa ülkelerinden boş dönüş sayıları artarken, yabancı araçların ise Avrupa ülkelerinden Türkiye’ye boş girişleri sayıları ise yüzde 40 artış ile Türk araçlarına kıyasla hem oransal hem de sayısal olarak artmış durumda. Ocak-Eylül 2019 döneminde sadece Avrupa’dan 86 bin adetten fazla yabancı araç Türkiye’ye yük almak üzere boş giriş yaptı.