Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD), geçen yıl olduğu gibi bu yıl da ‘geleceğe ışık tutan’ önemli bir etkinliğe imza attı. 10 Ekim 2019 tarihinde ‘İleriye Dönüşüm’ temasıyla düzenlenen UTİKAD Zirvesi, lojistik ve tedarik zinciri sektörünün yoğun ilgisiyle tamamlandı.
Zirvede, dijitalleşmeden ekonomiye, teknolojiden çevreye kadar, alanında yetkin isimler ve sektör liderleri, tüm gün boyunca deneyimlerini ve öngörülerini katılımcılarla paylaştı.
Turkish Cargo’nun ‘Altın Sponsor‘, İstanbul Ticaret Odası ve Turkcell’in ‘Bronz Sponsor‘, İMEAK Deniz Ticaret Odası ve SOFT Bilişim’in de ‘Destek Sponsor‘u olarak katıldığı UTİKAD Zirve 2019 – İleri’ye Dönüşüm iş dünyasını bir araya getirdi.
UTİKAD, alanında yetkin isimler ve sektör liderlerinin yanı sıra dijital dönüşümü merak eden iş dünyasındaki yöneticileri, ‘İleriye Dönüşüm Zirvesi’nde buluşturdu. Tüm gün devam eden oturumlarda lojistik başta olmak üzere iş hayatındaki dönüşümler ele alındı, geleceğe dair öngörüler paylaşıldı.
Öğrenme Tasarımları Eğitim Uzmanı Nurşah Yılmaz’ın oyunuyla keyifli bir başlangıç yapılan zirvede ilk olarak UTİKAD Yönetim Kurulu Başkanı Emre Eldener katılımcılar ile buluştu. Zirveye ev sahipliği yapan UTİKAD’ın Yönetim Kurulu Başkanı Emre Eldener, lojistik sektörü ve iş dünyasına ışık tutacak bir etkinliğe ev sahipliği yapmaktan duyduğu mutluluğu dile getirerek, “Her ortamda vurguladığım gibi bugün yaptığımız işlerin birçoğunu belki de beş yıl içinde yapmayacağız. Yeni iş alanları ve iş yapış şekilleri geliyor. Ayakta kalabilmek için bu değişimi yönetebilmemiz ve değişime entegre olmamız gerekiyor. Bu zirvedeki sunumların ve görüşlerin, gelecek dönem için bir fikir vereceğine inanıyorum” dedi. Zirvenin açılış konuşmasını, aynı zamanda Türk Hava Yolları’nın da Başkanı olan, Hizmet İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı İlker Aycı yaptı. Konuşmasında, ülkelerin artık tedarik zincirleri üzerinden rekabet ettiği bir döneme girdiğini söyleyen Aycı, “Böyle bir dönemde ürünlerin çok süratli ve ekonomik bir şekilde ilgili adreslere ulaştırılabilmesi gerekiyor. Bu da lojistik sektörünü dünya ticaretinde daha merkezi bir konuma getiriyor. Bu nedenle Hizmet İhracatçıları Birliği ve THY olarak lojistiği stratejik planlarımızda merkeze yerleştirdik.” dedi.
“Dünyanın ilk üç havaköprüsünden biri olacağız”
Türkiye’nin limandan limana hava kargo taşımacılık pazarının 3 milyar dolara ulaştığını söyleyen İlker Aycı, arka hizmetlerin de eklenmesiyle pazar değerinin 5 milyar dolara çıktığını kaydetti. Türkiye’nin hava kargo pazarında en büyük paya sahip Turkish Cargo’nun son üç yılda yüzde 80 büyüdüğünü belirterek, “24 uçaklık hava kargo filomuzla 86 ülkeye giderek dünyada en çok ülkeye uçan havayolu şirketi unvanını aldık. Hava kargoda dünyada 13’üncülükten 7’nciliğe yükseldik. Hedefimiz önce ilk 5’e sonra, ilk 3’e girmek. Dünyanın ilk üç hava köprüsünden biri olmayı hedefliyoruz.” dedi.
THY ve HİB Yönetim Kurulu Başkanı Aycı, konuşmasını, lojistik firmalarını HİB çatısı altında birleşmeye davet ederek birliğin uluslararası arenada güçlenmesine katkı sağlamalarını istedi.
“Karmaşık süreçleri standart hale getirmeliyiz“
Açılış konuşmalarının ardından zirve, Masal Anlatıcısı ve Sanat Terapisti Judith Liberman’ın masallarıyla devam etti. Sunumunda, masalların ve hayal gücünün bugün dünyanın geldiği noktadaki etkisine vurgu yapan Liberman, hayatın sürdürülebilir olması için herkesin birbirini geliştirecek paylaşımlara açık olması gerektiğini söyledi. Liberman’ın lojistik sektörüne dair masalı dinleyiciler tarafından büyük beğeni topladı.
Zirvenin öğleden önceki panellerinde blockchain, yapay zeka, dijital dönüşüm konuları ele alındı. Blockchain ile birlikte, kolay, izlenebilir ve ucuz bir tedarik sürecinin geleceği belirtilirken, yapay zekalı sistemlerle tüm sektörlerin dönüşeceği vurgulandı.
Zirve’nin ilk paneli Blockchain 101 kitabının yazarı Ahmet Usta’nın moderatörlüğünü üstlendiği “Yıkıcı Dönüşüm: Blockchain”di. Maersk Türkiye Müşteri Hizmetleri Genel Müdürü Esra Yaman Gündüz ve IBM Türkiye Teknoloji Lideri Sevilay Kurt konuşmacı olarak katıldığı panelde, blockchain ekosisteminin önemli yapıları olan yazılım, finans, lojistik gibi farklı disiplinlerin gelişmelerden nasıl etkilendiği, lojistik sektörünün bu değişim ve dönüşüme nasıl hazırlandığı üzerine konuşuldu.
IBM Türkiye Teknoloji Lideri Sevilay Kurt; “Müşterilerin verdiğimiz hizmetten memnun olmadığını düşünelim. Kolaylıkla aldıkları hizmeti değiştirebilirler. Sistem dönüşüme ayak uydurmak zorunda” dedi. Maersk Türkiye Müşteri Hizmetleri Genel Müdürü Esra Yaman Gündüz ise; “Endüstriyel dönüşüm süreci hala devam ediyor. Dokümantasyon ağı çok fazla ve müşterilerin bu süreci yönetebiliyor olması gerekiyor. Karmaşık süreçleri standart hale getirmeliyiz.” şeklinde konuştu. Blockchain 101 kitabının yazarı Ahmet Usta da panelde büyük bir rekabetin yaşandığı iş dünyasında bir adım öne geçebilmenin önemine değindi.
Konuşmacılar tarafından, pazarda birbirleriyle rekabet halinde olan dev firmaların, Blockchain teknolojisini daha iyi kullanabilmek için aynı platformda işbirlikleri yaptıkları da vurgulandı. Dijital dönüşümün tehditleri ve fırsatları içinde barındırdığı belirtilirken, kurumlar kadar sektörlerin de dijital dönüşümü gerçekleştirmesi gerektiğinin altı çizildi.
“Risklerle boğuşurken fırsatları kaçırmamalıyız“
Habertürk Ekonomi Müdürü Serdar Kuter’in moderatörlüğünde gerçekleşen “Ekonomi Çarkları Dönü(şü)yor” paneline konuşmacı olarak katılan Dr. Murat Kubilay, Türkiye ekonomisinin güncel görünümüyle ilgili bir sunum gerçekleştirdi. Dr. Murat Kubilay, dünya imalat sanayisinin durgunlukta olduğunu, Türkiye ekonomisinin de en büyük sıkıntısının yabancı yatırımcı çekememesi ve borçluluğunun artması olduğunu belirtti. Dr. Kubilay, planları yaparken 2020’de bir finansal krizin olabileceğini göz önünde bulundurmak gerektiğini sözlerine ekledi.
“Dijital dönüşüm en iyi lojistik sektründe uygulanabilir“
Prof. Dr. Okan Tuna’nın moderatörlüğünü yaptığı “Tedarik Zincirinde Dijital Dönüşüm” panelinde, dijital dönüşümü en iyi uygulayabilecek sektörün lojistik olduğu belirtilirken, son dönemde bunun güzel örneklerinin de olduğu vurgulandı. Panele konuşmacı olarak katılan Turkcell Lojistik Müdürü Ömer Faruk Erkal; Turkcell olarak gerçekleştirdikleri dijitalleşme projelerini katılımcılarla ile paylaştı. Erkal, şirket içerisinde de tüm süreçlerin bu uygulama ile yürütüldüğünü sözlerine ekledi. Panelin bir diğer konuğu ise Ford Otosan Üretim Planlama ve Kontrol Yöneticisi Osman Selçuk Sarıoğlu’ydu. Pozitif bir dönüşüm sürecinde olduklarını belirten Sarıoğlu; “Bizim için aslolan müşteri memnuniyeti. Dijitalleşme de müşteri beklentileri arasında en yüksekte yer alıyor. Tüm planlarımızı buna göre kurguluyoruz.” dedi.
“Dijital dönüşüm için yol haritası şart”
Herkesin merakla beklediği “Yapay Zeka Dönüşümün Neresinde?” panelinde ise Dijital Dönüşüm Lideri ve Akademisyen Kozan Demircan katılımcılar ile buluştu. Kozan Demircan’ın gerçekleştirdiği sunumda, yapay zekanın dönüşümde oynadığı role vurgu yaptı. Dijital yol haritası olmayan şirketlerin duvara toslayacağının altını çizen Demircan, “Bu süreçte doğru karar mekanizmalarının kurulması ve şirket verilerinin işlenip
satılması büyük önem taşıyor. Yapay zeka destekli blockchain teknolojisi mikro ihracat dönemini başlatacak ve kripto para tabanlı emtia borsaları gündeme gelecek” diye konuştu. Demircan, 2021 yılına kadar lojistik sektöründe robotların 22,4 milyar dolarlık bir pazar oluşturmasının beklendiğini belirtti.
Zirvenin öğleden sonraki ilk oturumu ise UTİKAD Başkanı Emre Eldener’in moderatörlüğünde gerçekleştirildi. “İş Dünyasına Yön Verenler” panelinde, İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran, Turkish Cargo’nun Kargodan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Turhan Özen ve DFDS Başkan Yardımcısı ve Genç Yönetici-İş İnsanları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Pamukçu bizlerleydi.
UTİKAD Başkanı Emre Eldener, sektörün hızlı bir şekilde değişim gösterdiğini ve UTİKAD olarak bu değişim ve gelişmelerle ilgili sektörü bilgilendirmek en önemli görevleri arasında yer aldığını belirterek sözü konuşmacılara bıraktı.
Oturumda ilk söz alan DTO Başkanı Tamer Kıran, tüm sektörlerde olduğu gibi denizcilikte de dijitalleşmeyi yapamayanların oyun dışında kalacağını söyledi. Denizcilik sektörünün de teknoloji ve dijitalleşmeden nasibini aldığını belirten Kıran “Bu yıl içerisinde insansız otonom gemiler denizlerde yük taşımaya başladı. İlk başlarda kısa ve bilinen mesafelerle başlasa da bu işin ilk adımı olması açısından çok önemli bir gelişmedir. Çünkü otonom gemiler yapay zeka ve nesnelerin interneti ile donatıldığı için insanın algılayamayacağı bazı riskleri çok önceden görüp uyarı yapabilir. Denizde yaşanan kazaların yüzde 75’inin insan kaynaklı olduğunu düşündüğümüzde otomasyon ve yapay zekanın olası kazaların oranını büyük ölçüde düşüreceğine inanıyoruz. Bu durumun işgücünü de biraz azaltacağını söylemek mümkün” diye konuştu.
“Siber güvenlik gözardı edilmemeli”
Çoğu sektörde olduğu gibi denizcilik sektöründe de internete bağlı cihazların artmasıyla siber güvenlik konusunun önem kazandığının altını çizen Tamer Kıran, “Geçtiğimiz dönemde uluslararası önemli bir konteyner firmasının konteyner operasyonu bilgisayar korsanları tarafından sabote edildi. Firma bu durumdan kurtulmak için tüm operasyonlarını durdurmak zorunda kaldı. Sistemleri dönüştürürken bazen böyle akla gelmeyen riskleri de düşünerek önlem almak gerekiyor” dedi.
“Küçük olsun benim olsun dönemi bitti”
Yeni ekonomik düzende ölçek ekonomisinin daha fazla önem kazanacağına dikkat çeken Tamer Kıran, “Küçük olsun benim olsun mantığı artık bu sektörde işlemeyecek. Daha büyük kapasitelere ulaşmanın yolu da birleşmek ve iş birliklerinden geçiyor. Ayakta kalmak için iş birliği yapmak veya birleşmek zorunda kalacaklar.” diyerek lojistiğin Türkiye-ABD ticaretinde öncü rol oynayabileceğini şu sözlerle anlattı: “Amerika, tedarikçi olarak Çin’i gözden çıkardı ve daha fazla büyümesine imkan vermeyecek. Türkiye-ABD arasında 100 milyar dolarlık bir ticaret hedefi kondu ve öncelikli 12 sektör belirlendi. Bu sektörlerden biri de lojistik. ABD birçok sektörde çok büyük hacimlerde alım yapıyor. Bu malları ekonomik ve hızlı taşıyabilecek lojistik altyapısının kurulması gerekiyor. Bu noktada ihracatçıların da Türk lojistik firmalarını desteklemesi gerekiyor.”
“Turkish Cargo yüklerinin yüzde 80’i transit”
Transit taşımalarda Türkiye ve Turkish Cargo’nun oynadığı role bir veriyle vurgu yaparak sözlerine başlayan THY Genel Müdür Yardımcısı Turhan Özen, Turkish Cargo’nun gelirlerinin sadece yüzde 20’sinin Türkiye’nin ihracat ve ithalatından geldiğini, yüzde 80’inin transit taşımalardan elde edildiğini söyledi. Türkiye’nin dış ticaret taşımalarının önümüzdeki yıllarda yüzde 12’ye kadar ineceğini söyleyen Özen, “Hava kargo taşımacılığında kısa sürede dünya sıralamasında 13’üncülükten 7’nci sıraya yükseldik. Şu anda global pazardan aldığımız pay yüzde 4 ve bunu yüzde 7’ye çıkararak ilk beş içinde yer alacağız.” dedi. Yaptığı sunumda hava kargo taşımacılığının gelişimi ve Turkish Cargo’nun büyüme grafiğini anlatan Özen, şunları söyledi: “Kargo uçaklarımızın sayısını 24’e çıkardık ve daha da artırıyoruz. 88 ülkeye kargo uçaklarıyla ulaşıyoruz. Bu, hava kargo taşımacılığında en fazla destinasyon sayısıdır. Turkish Carpet adı verilen dünya hava kargo trafiğinin merkez noktaları ülkemizden geçiyor. 126 ülkede 319 uçuş noktasıyla dünyanın en fazla noktasına ulaşan, dünyanın en büyük üçüncü hava networküne sahip şirketiz. Pazar yaratarak veya mevcut pazarları geliştirerek bu pazarı, üç veya dört katına çıkarmak mümkün. Dünyadaki dördüncü en yüksek bağlantı endeksine sahip havalimanıyız. İstanbul Havalimanı ile hava kargo taşımacılığında dünyada ilk beş arasında olacağımızı görüyoruz. Sadece yedi saatlik uçuşla 60’ın üzerindeki başkente ve yüzde 40’lık pazara İstanbul’dan ulaşılabiliyor.”
“İstanbul Havalimanı kargo terminali en akıllı tesis olacak”
İstanbul Havalimanının kargo kapasitesi itibariyle dünyanın en büyüğü olacağını söyleyen Turhan Özen, “Bu yeni tesisin en büyük ve en modern olması yeterli değil, aynı zamanda en akıllı tesis olması da bizim için önemli. Bu kargo terminaline Smartist adını vereceğiz. Burada robotik süreç otomasyonu kuracağız. Bunların robotlarla yapılması hem hız hem kalite hem maliyet olarak lojistik sektörüne katkı sağlayacak. Diğer bir teknoloji de giyilebilir teknolojiler; özellikle artırılmış gerçeklik gözlükleri. Bunlarla ilgili pilot çalışmalar yürütülüyor ve bir yıl içinde uygulamaya başlayacağız.” diye konuştu.
“E-ticaret hacmimiz 9 kat artacak”
Turkish Cargo’nun ihracat ve ithalat taşımalarındaki ana vizyonunu “pazarları geliştirmek” olarak açıklayan Özen, “Ölçek ekonomisini kullanarak ülkemize hak ettiği erişim imkanlarını sağlamayı amaçlıyoruz. Bunun için lojistik firmalarıyla birlikte pazarların gelişme potansiyelini harekete geçirmek için ciddi çalışmaları yapıyoruz” dedi. Şu anda global ticaretin en büyük itici gücünün e-ticaret olduğunu söyleyen Özen, “Turkish Cargo içerisinde e-ticaret üç katına çıktı. Önümüzdeki dönemde 8-9 katına ulaşacağını öngörüyoruz.” dedi. Özen, Çinli WeWorld Express firması ile yapılan ortaklıktan da bahsederek, firmanın şu an 15 ülkede kapıdan kapıya hizmet verdiğini belirtti. Şirketin bu hizmet ağına yeni ülkeler eklemeye çalıştığını ifade eden Turhan Özen, bu ortaklığın ve açılımın, Türk işletmelerinin de faydalanması gereken bir imkan yaratacağını söyledi.
“İnovasyonda liderliği yakalamak ileriye dönüşümdür”
Oturumun son konuşmacısı olan Genç Yönetici- İş İnsanları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Pamukçu, yapılan bir araştırmadan örnek vererek; 30 yıl önce dünyanın en büyük ilk 25 şirketlerinin karlılıklarının benzer oranlarda ve yüzde 10 ortalamasında olduğunu hatırlattı. Pamukçu, bugünkü tabloda ise kâr marjının yüzde 45 olduğunu belirterek, değişimi yakalayamayan ve işini iyi yapamayanların listede gerilere gittiğini vurguladı. Şirketlere, inovasyon ve dijital dönüşümü iyi yapabiliyor musunuz? sorusunu sorduğumuzda, verilen yanıtlarda sadece yüzde 20’sinin bunu gerçekleştirebildiği sonucuna ulaşıldığını söyleyen Fuat Pamukçu, “Teknoloji çok hızlı ilerliyor. Yapılması gereken bu dönüşüme ayak uydurabilmek. Fakat asıl dönüşüm, teknolojiden ziyade insanın kafasında. Teknoloji hızlı ilerlediği gibi teknolojiye adaptasyon da çok hızlandı. Her organizasyon kendine en uygununu bulup dönüşüm kültürünü geliştirmelidir. Dijital dönüşümü yapamadığı için kapanan birçok şirket var. En hızlı büyüyen 10 şirketin altısı teknoloji şirketi. İnovasyonu arkadan takip etmek değil, liderliği yakalamak ileriye dönüşümdür.” yorumunu yaptı.
Teknoloji Yazarı ve Trend Avcısı Serdar Kuzuloğlu ise “Teknolojinin Öte Yanı” panelinde katılımcılar ile buluştu. Kuzuloğlu, “Teknolojinin Öte Yanında bizi neler bekliyor? Kurumların ve kişilerin teknolojiyle dönüşümü nasıl gerçekleşecek? Yeni dünyanın düzeni ve ayakta kalma yolları neler?” sorularının yanıtlarını kendine has sunumuyla katılımcılarla paylaştı. Kuzuloğlu, dijital dönüşümün lojistik hizmetlerde yarattığı katma değere vurgu yaparak, lojistiğin tarihte fetihlerde belirleyici faktör olduğu gibi günümüzde de firmaların öne çıkmasında belirleyici faktör olduğunu ifade etti.
“2025’te işgücünün yüzde 75’ini 35 yaş altı çalışanlar oluşturacak”
İleriye Dönüşüm Zirvesi’nin son oturumlarından biri olan “Z Kuşağının İş Hayatında” paneli Öğrenme Tasarımları Kurucusu ve Eğitim Uzmanı Tuğba Çanşalı moderatörlüğünde gerçekleşti. Gerçekleştirilen panelde; MEB İstanbul İli Milli Eğitim Müdür Yardımcısı Serkan Gür, PERYÖN Yönetim Kurulu Başkanı ve Defacto İnsan Kaynakları Genel Müdür Yardımcısı Berna Öztınaz konuşmacı olarak yer aldı. İstanbul İl Milli Eğitim Müdür Yardımcı Serkan Gür, kuşak değişiminde de önemli bir dönüşümün yaşandığı vurguladı. Konuşmasında ‘Okul-Sanayi İş Birliği İstanbul Modeli’nden bahseden Serkan Gür, bu kapsamda UTİKAD ile de iş birliği protokolü imzaladıklarını belirterek, “UTİKAD ve üyelerinin katkısıyla önümüzdeki dönem mesleğine daha hakim, uluslararası niteliklere sahip öğrencilerimizi mezun edecek ve sektörde istihdam edeceğiz.” dedi. Sektör örgütlerini ve firmaları, şimdiden öğrencilerin yanında olarak gelişimine katkı sunmaları gerektiğini söyleyen Serkan Gür, İl Milli Eğitim Müdürlüğü olarak her türlü iş birliği ve desteğe açık olduklarını kaydetti.
Türkiye İnsan Yönetim Derneği (PERYÖN) Yönetim Kurulu Başkanı Berna Öztınaz da 2025 yılında Türkiye’de çalışanların yüzde 75’inin 35 yaş ve altında olan gençlerden oluşacağını belirterek, bu gençlerin doğru tanımlanması gerektiğini söyledi. Lojistik ve perakende sektörlerinin gençlerin çalışmak istemediği sektörlerden olduğunun altı çizen Öztınaz, “Bu algının değiştirilmesi için sektörlerin, şirketlerin, sosyal medya gücünü kullanması, yeni jenerasyona ulaşması ve kendilerini doğru anlatması gerekiyor.” diye konuştu.
“Dünyada açlığın bitirilmesi konusunda lojistik kritik öneme sahip”
Zirvenin son paneli ise “Yaşanabilir Bir Gelecek İçin” oldu. Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi ve İklim Bilimci Prof. Dr. Levent Kurnaz ile SDSN Türkiye Eğitim Koordinatörü Bahar Özay, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı-UNDP’nin hazırladığı Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini paylaştı. Dünyada açlığın bitirilmesi noktasında lojistiğin kritik öneme sahip olduğu belirtilen panelde, üretim ile tüketim sürecinde, gıdaların bozulmadan tüketiciye ulaştırılması noktasında yine lojistik çözümlere ihtiyaç duyulduğu vurgulandı.