Araç kiralama sektörünün çatı kuruluşu Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği (TOKKDER) Yönetim Kurulu Başkanı İnan Ekici, sektör özelinde geçtiğimiz seneyi değerlendirirken, bu yıla ilişkin de çarpıcı açıklamalarda bulundu. Bu yıl turizmde beklenen hareketliliğin günlük araç kiralama alanına yansıyacağına dikkat çeken Ekici, bu gelişmeler ışığında günlük araç kiralamada yüzde 25-30’a yakın bir büyüme yaşanabileceğini söyledi. Ekici, bu büyüme ile birlikte sektörün iş hacminin 2019 yılı seviyesine yaklaşabileceğinin de altını çizdi. Ticari araç kiralamada yaşanan gelişmelere de dikkat çeken Ekici, uzun dönem kiralamada ticari araç payının üç-dört yıl içinde yüzde 25’e yükselebileceğini aktardı.
Yabancı turist sayısı 2019’daki rakama yaklaşabilir
Günlük araç kiralama şirketlerinin bu yıla ilişkin araç alımlarıyla turizmde beklenen toparlanmaya hazırlık yapmaya başladığını söyleyen İnan Ekici, hem turizmin hem de günlük araç kiralama sektörünün 2022’de göstereceği performansın, koronavirüsün mevsimsel bir salgın haline dönüşmesi ve yakın coğrafyada bulunan Ukrayna’da olduğu gibi potansiyel bir savaş riskinin kısa sürede sonlanması ve sürecin negatif anlamda devam etmemesi gibi durumlara da bağlı olacağına dikkat çekti. Ekici, bu konuların turizm sezonu başlamadan önce netleşmesi halinde; geçen yıl, pandemi öncesinin yüzde 45 altında kalan yabancı turist sayısının bu sene yüzde 50’nin üzerinde bir artışla 2019 yılını yakalayabileceğini vurguladı.
“Turizm tarafı yüzde 50’den fazla büyüyebilir”
“Turizm tarafı en konservatif tahminle yüzde 50’den fazla büyüyebilir.” bilgisini veren Ekici, “Günlük araç kiralama parkı ise geçen yıl pandemi öncesinin yaklaşık yüzde 35 kadar altında kaldı. Bu yıl yüzde 25-30 arası büyüme bekliyorum. Bu büyüme ile birlikte sektörün iş hacminin 2019 yılı seviyesine yaklaşabileceğini düşünüyorum. Yabancı turist kaynaklı bu yıl yakalanacak bir iyileşmenin trend olarak devam edeceği kanaatindeyim.” diye konuştu. Pandemi nedeniyle daralan turizm talebinin ardından küçülen günlük kiralama sektöründe araç parkının geçen yıl yaklaşık olarak 35 bin adet seviyesinde olduğuna işaret eden Ekici, bu yıl ise söz konusu rakamın 40-45 bin adet seviyesine ulaşabileceğini söyledi. Turizm alanında geçen yıl talep tarafının ancak sezon başladıktan sonra, Haziran ayında koronavirüs kısıtlamalarının yeniden düzenlenmesiyle görünürlük kazandığını anımsatan Ekici, bu yıl ise salgın ve jeopolitik risklerin artmaması halinde görünümün daha net olacağını vurguladı.
Ticari araç kiralamada hızlı artış trendi
Ticari araç kiralama konusuna da değinen İnan Ekici, mevzuatta yapılan değişikliklerin ardından ticari araçların uzun dönem kiralama araç parkı içindeki payının artmasının beklendiğini vurguladı. Uzun dönem kiralamada ticari araç payının üç-dört yıl içinde yüzde 25’e yükselmesinin beklendiğini vurgulayan Ekici, “Engeller büyük ölçüde kalktı. Tek bir araç olsa bile kiralanabiliyor artık. Hızlı bir artış trendine girdik.” dedi. Ekici, uzun dönem kiralama sektörünün araç parkındaki hafif ticari araç payının geçen sene yüzde 5’i aşmış olduğunun tahmin edildiğini de sözlerine ekledi.
Operasyonel araç kiralamada yüzde 3’lük büyüme beklentisi
Operasyonel kiralama sektörünün araç parkının geçen yılı yaklaşık yüzde 10 daralma ile 238 binde tamamladığının tahmin edildiğini belirten Ekici, bu yıl ise tedarik sorunu, ekonomik araç bulunurluğunun azalması, artan araç ve fonlama maliyetleri gibi nedenlerle sektörün araç parkının sınırlı bir büyüme ile 245 bin adede ulaşmasının beklendiğini söyledi. Birkaç yıldır operasyonel kiralama sektörünün araç parkının daraldığını anımsatan Ekici, “Bulunurluk sıkıntısı olmasa daha yüksek olabilir. Ama faiz ve kur unsuru var, stabil kurun devam etmesi lazım. İyimser beklentimi koruyorum. 2022, daralmanın durduğu bir yıl. Sınırlı büyüme bekliyorum. Bu kapsamda operasyonel araç kiralama alanında yüzde 3’lük bir büyüme yaşanabilir.” açıklamasını yaptı.
Ertelenen talebin ardından hızlı bir geri dönüş süreci yaşanacak
Sınırlı kaynakları verimli kullanmanın son derece önemli hale geldiğini belirten İnan Ekici, operasyonel kiralamanın işletmelerin araç ihtiyacını karşılama noktasında en uygun alternatif haline geldiğini söyledi. Ekici, “Pandeminin etkisinin bitmesi ve salgın tehdidinin ortadan kalkmasıyla birlikte 2018’den bu yana ertelenen talepte artış olacağına, hızlı bir geri dönüş süreci yaşayacağımıza inanıyorum.” dedi. Araç kiralama dünyasının pandeminin getirdiği değişime uyum sağladığını, teknoloji kullanımı ve dijitalleşmeye daha da önem verdiğini söyleyen Ekici, “Pandemi öncesi başlayan ‘sahiplik yerine kullanım’ ana akımı önümüzdeki dönemde daha da artacak. Bireyler ve kurumlar, ihtiyaçları kadar kullanma imkânı tanıyan modellere, dolayısıyla kiralamaya yönelecek.” diye konuştu.
Sektörün sorunları
Sektörün sorunlarına da değinen İnan Ekici, araç arzında yaşanan sıkıntıdan ötürü birçok müşterinin operasyonel kiralama yöntemiyle edindiği mevcut araçlarının kira sürelerini uzatmak isteğini ancak mevzuat gereği 48 aydan uzun süreli araç kiralaması yapılamadığını belirterek, bu durumun aşılması için ilgili devlet kurumları nezdinde TOKKDER’in girişimlerinin halen sürdüğünü aktardı.
Binek otomobilde aylık kira gider tavanı tutarı beklentisi
Binek otomobil aylık kira gider tavanı uygulaması konusundan da bahseden Ekici, “İçinde bulunduğumuz dönemde artan araç alım, bakım / onarım ve operasyon maliyetleri sebebiyle 2022 yılı için belirlenmiş olan binek otomobil aylık kira gider tavanı tutarı olan 8 bin TL yetersiz kaldı. Sektör olarak beklentimiz binek otomobil aylık kira gider tavanı olarak belirlenecek tutarın en azından D segment giriş seviyesindeki bir otomobilin aylık kira tutarını kapsayacak seviyede olması, bu da yaklaşık 15–16 bin TL seviyesine denk geliyor. Güncel koşullarda 8 bin TL’lik binek otomobil aylık kira gider tavanı C segment araçlar için dahi yetersiz kalabiliyor.” dedi.