Nitrojen oksitler ve parçacıklar için çok daha kısıtlayıcı yayım ölçütlerine karşın ağır kamyonların yakıt tüketimi son 20 yılda yüzde 22 oranında azaldı. Bu değer, DEKRA tarafından onaylanan karşılaştırmalı bir sürüş testiyle doğrulandı. Bu yılın ağustos ayında 1996, 2003 ve 2016 model üç Mercedes-Benz kamyon, Alman “Lastauto Omnibus” ticari taşıtlar dergisinin sektör tarafından iyi bilinen test güzergahında sürüldü.
Mercedes-Benz tarafından uzun bir zaman sürecinde yapılan büyük finansal ve teknik yatırımlarla elde edilen gelişmenin yoldaki başarısı kanıtlandı. Son 20 yılda, şirket bünyesinde uzun Stuttgart-Hamburg-Stuttgart güzergahında sürekli tekrarlanan başarılı test sürüşleri yakıt tüketimindeki düşüşü ortaya koydu. Bu düşüş, DEKRA ve “Lastauto Omnibus” tarafından gerçekleştirilen bağımsız ve kapsamlı test sürüşlerinde de kanıtlandı. Test sonucunda en son nesil Mercedes-Benz Actros uzun yol kamyonunun Actros öncesi dönemin en son temsilcilerinden biri olan 1996 model SK model serisine göre yüzde 22 daha az yakıt tükettiği tescillendi. 1996 yılında geçerli olan Euro 2 ölçütlerine uyan Mercedes-Benz 1844 modeline parçacık madde için 0.15 g/kWh sınır değerleri içinde kalarak kilowatt saat (kWh) başına yedi gram NOx yayım izni veriliyordu. Kurum ve diğer parçacıkların sayısı ve boyutları dikkate alınmıyordu. İkinci test aracı 2003 yılında üretilen ve kilowatt saat (kWh) başına beş gram NOx ve 0.10 g/kWh parçacık maddesine izin veren Euro 3 ölçütlerine uygun bir Actros 1846 idi. Euro 6 ölçütlerindeki en son nesil Mercedes-Benz Actros 1845 ise üçüncü test aracıydı. Karşılaştırma için; bugünün ölçüm şartları çok daha zorlayıcı olmasına karşın güncel bir Euro 6 Actros, eski Euro 2 ölçütlerine göre yüzde 94.3 oranında daha az NOx ve yüzde 96 oranında daha az parçacık madde yayıyor. Bugünün NOx sınırı 0.4 g/kWh NOx ve 0.01 g/kWh parçacık madde.
Yakıt tüketimindeki bu düşüş, 1996 yılından bu yana Mercedes-Benz kamyonların Avrupa’da en az 50 milyon ton daha az CO2 yaymalarını sağladı. Bu hesaplama şu parametreleri temel aldı: 1996 yılından bugüne kadar Avrupa uzun yol taşımacılığı sınıfında yaklaşık bir milyon adet Mercedes-Benz kamyon satıldı. Çok tutucu bir tahminle her bir araç yılda 75 bin km yol kat etti ve sekiz yıl hizmet ömrüne sahip oldu. 1996, 2003 ve 2016 yılları için sertifikalandırılmış DEKRA test sürüşleri sırasında ölçülen 100 km’deki yakıt tüketim değerleri diğer yıllar için doğrusal temelde hesaplandı.
Geleneksel kirletici kategorilerinde önemli oranda düşürülmüş yayım seviyeleri arka planda kalmak üzere 40 tonluk toplam yüklü test ağırlığıyla zorlayıcı bir topografyada 1536 km’yi kapsayan sürüşte şu güncel tüketim değerleri elde edildi: Aynı güzergah ve mesafede 20 yaşındaki Mercedes-Benz SK (1844 modeli) 100 km’de 40.8 litre, Actros 1846 Euro 3 100 km’de 37.4 litre ve güncel Euro 6 Mercedes-Benz Actros 1845 100 km’de sadece 31.9 litre mazot tüketti.
“Lastauto Omnibus” dergisi katı kurallara bağlı olarak bu tür karşılaştırmalı testler yapma konusunda iyi bir bilinirliğe sahip. Buna ek olarak, DEKRA bağımsız bir test kuruluşu olarak üç nesli kapsayan bu karşılaştırma testinde yer aldı. Bu testin doğruluğu son derece geçerli; çünkü ağır kamyonların yakıt tüketimindeki olumlu gelişme siyasiler tarafından sürekli olarak sıkı bir gözetim altında tutuluyor.
Test, “Lastauto Omnibus” test müdürü Frank Zeitsen’ın karayolunda yakıt tüketimi ve araç km ölçümleri için tanımladığı ilkelere göre yapılandırıldı. Bu ilkeler içinde test araçlarının mümkün olduğu kadar aynı biçimde hazırlanmaları, direksiyonda çok deneyimli kamyon test sürücülerinin bulunması, test sürücülerinin her test ayağının ardından kullandıkları araçları değiştirmesi ve yarı treylerlerin her gün değiştirilmesi de bulunuyordu.
Bu sayede her bir çekici testte yer alan yarı treylerleri eşit sayıda çekti. Bu da örneğin yuvarlanma özelliklerindeki farklılıkları ortadan kaldırdı. Yarı treylerler aynı şekilde yüklendi ve aynı lastiklerle donatıldı. Bu üç nesil kıyaslaması için kutu tipi yarı treylerler 32 ton olacak şekilde yüklendi ve hepsinde aynı ebatta lastikler kullanıldı. Yuvarlanma özelliklerindeki gelişmeyi de yansıtmak için 1996 model Mercedes-Benz SK 1844 çekici Michelin’in 295/80-22.5 ebatındaki çok tutulan XZA/XDA lastikleriyle, ikinci test çekicisi olan 2003 model Actros 1846 bugün hala güncel olan 315/70-22.5 ebatındaki Michelin Multiway ailesiyle ve en son nesil Actros 1845 Euro 6 fabrika çıkışı 315/70-22.5 ebatında Michelin lastiklerle donatıldı.
Test araçlarının km’leri göz önüne alındığında yeni Euro 6 Actros küçük bir dezavantaja sahipti. Yeni Actros sadece 8 bin km’nin biraz üzerinde yol yapmıştı. En iyi yakıt tasarrufunun ana parçalar arasındaki dirençlerin en düşük hale geldiği yaklaşık 50 bin km’den sonra elde edileceği öngörülüyor. Testte kullanılan 2003 model Actros 1846 Euro 3’ün bugüne kadar yaptığı km 55 bin idi. 1996 model Mercedes-Benz SK 1844 Euro 2’nin göstergesindeki rakam ise 610 bin km idi.
“Lastauto Omnibus” test müdürü Frank Zeitsen, kendisi ve diğer iki test sürücüsü olan Michael Kern ve Vassilis Daramouskas için sürüş tarzının nasıl olması gerektiğini kurallara bağladı. Seyir hızı, yokuş iniş ve çıkış zamanları ve eğim yüzdeleri kayıt personeli tarafından tanımlandı ve izlendi. İki eski kamyonda sabit bir seyir hızı sağlamak için geleneksel hız sabitleme sistemi (Cruise Control) kullanılırken en son nesil Actros’ta bu görevi Öngörülü Aktarma Organları Kontrolü (Predictive Powertrain Control – PPC) yerine getirdi.
256 km’lik her bir ölçüm ayağı Lastauto Omnibus test güzergahında gerçekleştirildi. Her bir ölçüm ayağının ardından sürücüler araçlarını değiştirirlerken 32 tonluk yarı treylerler de sürücülere bağlı olarak değiştirildiler. Her akşam araçlara hassas ve ısı farklılıkları ortadan kaldırılmış şartlarda yakıt konuldu.
Hassas bir hazırlık ve test sonucunda gerçek yol şartlarında gerçek hayata son derece uygun sonuçlar elde edildi. Üç neslin karşılaştırmalı yakıt tüketim değerleri diğer test güzergahlarında doğal olarak farklı olacaktır. Ancak mutlak değerler farklı olsa da göreceli değerler arasında büyük farklar olması beklenmiyor. Lastauto Omnibus’un test güzergahı, Mercedes-Benz’in yakıt tüketimini ölçtüğü geleneksel Stuttgart-Hamburg-Stuttgart güzergahından daha çok beğenilen bir güzergah olarak dikkat çekiyor.
Gelecekte kamyonların güncel yakıt tüketimlerini daha iyi karşılaştırabilmek için Avrupa kamyon sanayi bir ölçüm döngüsü geliştirme konusunda anlaştı. Bu atılımı gerçekleştirecek test süreci “Vecto” olarak adlandırıldı. Vecto “Vehicle Energy Consumption Calculation Tool” yani “Taşıt Enerji Tüketimi Hesaplama Aracı” anlamına geliyor. Burada, ana giriş datası, resmi olarak Avrupa Komisyonu tarafından sağlanacak bir hesaplama aracı kullanılarak ölçülecek ve ardından işlenecek. Kullanılacak test yöntemi Avnupa uzun yol taşımacılarının temsilcileri tarafından oldukça karmaşık bir sürecin ardından tanımlandı. Örneğin, bir kamyon modelinin her bir kabin sürümünün rüzgar direnci yolda bağımsız test organizasyonları tarafından ölçülecek. Aynısı lastiklerin yuvarlanma direncine uygulanacak. Burada da, lastik üreticileri farklı ebatlara, temel yapılara ve taban desenlerine sahip ürün serilerinin yuvarlanma özelliklerini yoğun yol testlerinde göstermek zorundalar. Motor, vites kutusu ve tahrikli dingili içeren aktarma organları söz konusu olduğunda, bunu kabinde olduğu gibi araç üreticisi tedarik edecek.
Avrupa Birliği’nin resmi komitelerinde sonuçlandırılmak üzere olan Vecto test süreci, en önemli kamyon sınıfları olan uzun yol ve dağıtımda 2018 yaz/sonbahar döneminde kullanılmaya başlanacak.
