Yeni Tip Koronavirüs (COVID-19) salgınına karşın çarkların durmadığı, üretim ve satış adetlerinin yükselişe geçtiği otomotiv satış sonrası sektöründen yeni yatırım sinyalleri geliyor. Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği’nin (OSS) Temmuz Ayı Sektörel Değerlendirme Anketi’ne göre temmuz ayında sektördeki satış oranları ortalama yüzde 13 arttı. Söz konusu artışın ağustos ayında da devam edeceği, sektörde ağustos ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10’luk artış beklendiği ortaya çıktı. Çalışma; istihdam oranlarının ağırlıklı olarak korunduğunu ortaya koyarken, sektördeki firmaların önümüzdeki üç ayda yeni bir yatırıma sıcak baktığını da gözler önüne serdi. Ayrıca üretici üyelerin temmuz ayında kapasite kullanım oranı ortalaması yüzde 75’e çıkarken, yine üretici üyelerin temmuz ayındaki ihracatlarında, haziran ayına göre yüzde 4’lük artış yaşandı. OSS Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Özalp, “Sektör olarak geçtiğimiz senenin üzerinde bir artışla seneyi kapatacağımızı öngörüyoruz.” dedi.
Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS), pandeminin ardından sektörün nabzını tutmak için düzenlediği anket çalışmalarına aralıksız devam ediyor. OSS, bu kapsamda 43’ü dağıtıcı, 41’i üretici olmak üzere toplam 84 üyesinin katılımıyla gerçekleştirdiği Temmuz Ayı Sektörel Değerlendirme Anketi’nin sonuçlarını açıkladı. Çalışmaya göre temmuz ayında sektördeki yurtiçi satış oranlarında bir önceki aya göre ortalama yüzde 13 artış yaşandı. Sektörde istihdam oranlarının ağırlıklı olarak korunduğu gözlemlenirken, katılımcıların yüzde 40’a yakınının önümüzdeki üç ayda yeni bir yatırıma sıcak baktığı açıklandı.
Temmuz ayında katılımcıların yurtiçi satışlarında haziran ayına göre ortalama yüzde 13 artış meydana geldi. Dağıtıcı üyelerin satışlarındaki artış oranının yüzde 8, üreticilerin ise yüzde 18 olduğu aktarıldı. Satışlarında yüzde 50’nin üzerinde artış yaşayanların oranı ise yüzde 10’a yaklaştı. Geçen yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında ise bu yılın temmuz ayında ortalama yüzde 13’e yakın artış oldu. Dağıtıcı üyelerin satışlarındaki artış oranı ortalama yüzde 13’e yaklaşırken, üretici üyelerde bu rakam yüzde 12 olarak belirlendi. Ayrıca; temmuz ayına göre, ağustos ayı yurtiçi satışlarında ortalama yüzde 1.49 artış beklendiği ortaya çıktı. Katılımcılara geçen yılın ağustos ayına göre, bu yılın ağustos ayında yurtiçi satışlara yönelik beklentileri de soruldu. Ortalama yüzde 10’luk artış beklendiği görüldü.
Tahsilat ve istihdamda belirgin bir farklılık gözlenmedi
Çalışmada katılımcıların temmuzda önceki dönemlere göre tahsilat durumunu değerlendirmesi istendi. Katılımcıların yüzde 35’i söz konusu sürecin iyiye yönelik olduğunu aktardı. Dağıtıcı üyelerin yüzde 11’i, üreticilerin de yüzde 9’u “kötü” değerlendirmesini yaparken, “değişiklik yok” diyenlerin oranı ise dağıtıcı üyelerde yüzde 48, üreticilerde ise yüzde 46’yı buldu. Dağıtıcı üyelerin yüzde 34’ü ile üreticilerin yüzde 36’sı “iyi” derken, dağıtıcı üyelerin yüzde 4’ü ile üretici üyelerin yüzde 7’si de “çok iyi” değerlendirmesini yaptı. Ankette katılımcıların istihdam durumları da mercek altına alındı. Katılımcıların ağırlıklı olarak istihdam oranlarını koruduğu, dağıtıcı üyelerin personel artışının, üretici üyelerinin artışının üzerinde olduğu belirlendi. Söz konusu soruya, katılımcıların yüzde 27’si “arttı”, yaklaşık yüzde 68’i “değişiklik yok”, yaklaşık yüzde 5’i de “azaldı” yanıtını verdi.
Öncelikli sorun: Tedarikte yaşanan aksamalar
Ankete göre geçen ay gözlemlenen problemlerin başında “tedarikte yaşanan aksamalar” geldi. Katılımcıların yüzde 47’si “tedarik problemlerine”, yüzde 44’ü “gümrüklerde yaşanan problemlere”, yaklaşık yüzde 43’ü “pandemi sebebiyle çalışanların motivasyon kaybına”, yüzde 20’si “nakit akışında yaşanan problemlere”, yüzde 14’ü “iş ve ciro kaybına” ve yüzde 2’si de “döviz kuru/kur artışına” ilişkin sorunlara dikkat çekti. Yüzde 13’lük kesim de bir problem yaşamadığını söyledi.
Dağıtıcı üyelerin yarıya yakını yatırım planlıyor
Çalışmada katılımcılara “Önümüzdeki üç ayda yeni yatırım yapmayı düşünüyor musunuz?” sorusu da yöneltildi. Katılımcıların yüzde 40’a yakınının yeni yatırımlara sıcak baktığı belirlendi. Dağıtıcı üyelerin yarıya yakınının yeni yatırım planı yaptığı, üretici üyelerin de dörtte birinin yeni bir yatırım yapmayı düşündüğü belirlendi.
Ankette önümüzdeki üç ayda satış sonrası pazarının gidişat öngörüsüne de yer verildi. Katılımcıların çoğunluğu olumlu ya da olumsuz bir farklılaşma beklemezken, katılımcıların yüzde 21’inin pazarın daha iyiye gideceğini, yüzde 23’ünün de daha kötüye gideceğini düşündüğü belirlendi. Dağıtıcı üyelerin, önümüzdeki 3 aya üreticilere göre az da olsa daha pozitif baktığı ortaya çıktı.
Üretici üyelerin kapasite kullanım oranlarına da değinildi. Bu kapsamda üretici üyelerin temmuz ayında kapasite kullanım oranı ortalamasının yüzde 75’e çıktığı, üreticilerin temmuzda, haziran ayına göre üretimlerinde yüzde 12’lik artış elde ettiği ortaya çıktı. Geçen yılın temmuz ayı ile bu yılın aynı dönemi karşılaştırıldığında ise üretimde yüzde 0.73’lük düşüş yaşandığı belirlendi. Üretici üyelerin temmuz ayındaki ihracatlarında, haziran ayına göre yüzde 4’lük artış, temmuz ayında, bir önceki yılın temmuz ayına kıyasla ise ihracatta yüzde 4’lük düşüş yaşandığı da belirlendi.
TSE süreçlerindeki gecikmeler
Araştırmada; katılımcıların gerçekleştirdiği ithalatların TSE süreçlerinde yaşanan başlıca sorunlara da dikkat çekildi. En önemli konulardan birinin TSE süreçlerindeki gecikmeler olduğu belirlenirken, gecikme sebebiyle oluşan antrepo maliyetleri ve uygulama değişikliklerinden ötürü piyasada ürün bulunabilirliğinin azalması ve buna bağlı oluşan fiyat artışı da yaşanan sıkıntılar arasında yer aldı. Daha önce yurtdışındaki üreticilere TSE tarafından verilen TSE Standartlarına Uygunluk Belgeleri‘nin kullanılamaması da söz konusu problemler arasında sıralandı. Çalışmada; OSS Derneği Yasal Düzenlemeler Çalışma Grubu’nun TSE yetkilileri ile yaptığı düzenli görüşmelerde bu sorunların aktarıldığı ve iki kurumun çözüm için dirsek temasında olduğu vurgulandı.
“Sektör nefes aldı”
Anket sonuçlarını değerlendiren OSS Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Özalp, “Sektördeki istihdamın son dönemdeki durumuna baktığımızda üyelerimizin yüzde 68’i mevcut durumunu korurken; üyelerimizin yüzde 30’a yakınında istihdamın arttığını gözlemlemekteyiz. Nisan- Mayıs ayları sonrasında mobilitenin artmasıyla sektörümüze de bir canlılık geldi. Haziran’da bunun olumlu işaretlerini gördük. Temmuz’da da aynı araç satışlarında olduğu üzere ama ondan bağımsız olarak, satış sonrası pazarında da ciddi bir artış oldu. Bu istihdam ve diğer yatırımlar açısından sektöre hem nefes aldırdı hem de sektörde pozitif bir hava oluşturdu. Ayrıca ilk anketlerimizde; sektörde sene sonu itibariyle geçtiğimiz yıla göre düşüş olacağını öngörüyorduk. Ama en son anketimizin sonuçlarına baktığımızda sene başında koyulan hedeflerin gerçekleşeceğini ve sektör olarak; geçtiğimiz senenin üzerinde bir artışla seneyi kapatacağımızı öngörüyoruz.” diye konuştu.