Bin 488 adetlik satış ile toplam otobüs pazarında yüzde 28 payla önder olan Otokar, etkinlikte bulunduğu sınıflarda yüzde 31, küçük ve orta boy otobüs sınıfında ise yüzde 39 pazar payı elde etti. Avrupa’da büyümesini sürdürerek yaklaşık 70 milyon Euro seviyesinde ihracat gerçekleştiren Otokar, dördüncü sanayi devrimi olarak adlandırılan Endüstri 4.0’da da sektöre öncülük ediyor.
Otokar, 11 Ocak tarihinde İstanbul Divan Otel’de gerçekleştirdiği bir basın toplantısıyla 2017 yılını değerlendirdi ve 2018 yılı hedeflerini açıkladı. Toplantıya Otokar Genel Müdür Yardımcısı Basri Akgül, İç Pazar Ticari Araçlar Satış Direktörü Murat Tokatlı, Pazarlama Müdürü Tarkan Burak, İç Pazar Ticari Araçlar Otobüs Satış Müdürü Murat Torun ve Kurumsal İletişim Müdürü Beril Gönüllü katıldı.
60’tan fazla ülkeye ihracat yapan küresel şirket
Otokar’ın 60’tan fazla ülkeye Otokar markası altında araç ihraç eden küresel bir şirket olduğunu ve tüm Avrupa satışlarını Fransa’da bulunan Otokar Avrupa üzerinden gerçekleştirdiklerini açıklayan Otokar Genel Müdür Yardımcısı Basri Akgül, araçlarını müşteri ihtiyaçlarına göre tasarladıklarını ve ürettiklerini belirterek, araçların tamamını kendi Ar-Ge’leri ile geliştirdiklerini ifade etti. Cirolarının yüzde 4’ünü Ar-Ge’ye ayırdıklarını ve Türkiye’de her zaman ilklere imza attıklarını ve atmaya devam edeceklerini kaydeden Basri Akgül, Türkiye’nin en eski otomotiv firması olarak hem yolcu hem de yük taşımacılığı alanlarında sektöre hizmet verdiklerinin altını çizdi.
Türkiye otobüs pazarı 2017’de yüzde 4 büyüdü
2017 yılına başlarken pazarın 2016 yılına göre bir çıt daha yukarıda olacağını söylediklerini ve toplam pazarın yüzde 4 büyüdüğünü kaydeden Basri Akgül, küçük ve orta boy otobüs pazarında ise büyümenin yüzde 12 olduğunu söyledi. Otobüs pazarında servis taşımacılığı ve toplu taşımacılık olmak üzere iki tip otobüslerinin bulunduğunu dile getiren Basri Akgül, servis taşımacılığının 2016 yılına paralel gittiğini belirterek, asıl büyümenin toplu taşıma ve belediye otobüsü tarafında gerçekleştiğini söyledi. Belediye otobüsü pazarında yaşanan sıçramanın, personel ve turizm tarafındaki küçülmeyi bir parça telafi ettiğini ve toplamda pazarın belediye ve halk otobüslerinin etkisiyle yüzde 4 büyüdüğünü ifade eden Basri Akgül, bir parça daha fazla büyüyen küçük otobüs pazarında da belediye ve halk otobüs satışlarının etkili olduğunu dile getirdi. Üreticilerin küçük otobüs pazarında yeni düzenlemelerle birlikte pazara alçak tabanlı araçlar sunmaya başladıklarını ve yılın son üç ayında toplu alımlar yaşandığını vurgulayan Basri Akgül, eski basamaklı otobüslerin ve minibüslerin alçak tabanlı otobüslere dönüşmeye başladığını ve 8 – 8.5 metrelik yeni bir sınıf oluştuğunu belirterek, bu gelişmelerin neticesinde küçük otobüs pazarının yüzde 12 büyüdüğüne dikkat çekti. Ürünlerinin bulunmadığı 12 metre şehirlerarası otobüs pazarındaki kan kaybının devam ettiğini ve son üç yıldır bin 200 adetlerde gerçekleşen pazarın 2016 yılına göre yüzde 50 oranında daraldığını kaydeden Basri Akgül, bardağın dolu tarafından bakıldığında 2017’nin üreticilerin pazardaki varlıklarını koruyup belki de bir çıt yukarı çıkardıkları bir yıl olduğunu sözlerine ekledi.
Otokar, 2017’yi önder olarak kapattı
Sekiz yıldır üst üste pazar önderliklerini devam ettirerek 2017 yılını toplam pazarda önder olarak kapattıklarını açıklayan Basri Akgül, 2017 yılında etkinlikte bulundukları sınıflarda satılan her üç otobüsten birinin, küçük ve orta boy otobüs pazarında ise satılan her beş otobüsten ikisinin Otokar olduğunu vurgulayarak, bu önderliklerini daha nice 80 yıllar devam ettireceklerini ifade etti.
2017’de 70 milyon Euro ihracat
Avrupa pazarını ana ihracat pazarı olarak belirlediklerini ve ihracatlarını Fransa’da kurulu Otokar Avrupa firması üzerinden yaptıklarını söyleyen Basri Akgül, tüm araçlarını Avrupa düzenlemelerine göre ürettiklerini belirterek, bu nedenle Avrupa’da oldukça iddialı olduklarını ve varlıklarını günden güne artırdıklarını ifade etti.
Avrupa’da otobüs pazarının Fransa’da yüzde 9, İspanya’da yüzde 6 ve İngiltere’de yüzde 13 daralırken, İtalya’da yüzde 6, Almanya’da ise yüzde 1 büyüdüğünü kaydeden Basri Akgül, Otokar olarak otobüs ihracatlarını 70 milyon Euro seviyesine çıkardıklarını söyledi.
Otokar’ın hem Türkiye’de hem de Avrupa’da konumunu büyüyerek korumaya devam ettiğini dile getiren Basri Akgül, Avrupa’da en büyük ihraç pazarları olan Fransa’ya 200’den fazla otobüs ihraç ettiklerini, en büyük ihracat pazarları olan Fransa, İtalya ve İspanya’daki toplam araç parklarının 2 bin 500 adede ulaştığını, son iki yıldır yoğun bir şekilde çalıştıkları Balkanlar’daki araç parklarının 500 adedin üzerine çıktığını, Malta adasında hizmet veren Otokar otobüs adedinin 204’e ulaştığını ve adanın otobüs parkının yüzde 90’ının Otokar olduğunu vurgulayarak, ihracat pazarlarında küçük otobüsten büyük otobüse doğru bir kayma yaşandığını ifade etti.
2017 yılında Kent Körüklü’nün ilk kez ihraç edildiğini ve İtalya ve Sırbıstan’da hizmete başladığını, İtalya’da 300’üncü otobüsün teslim edildiğini ve Sultan otobüslerin Belçika’da ilkokul öğrencileri için düzenlenen devrilme eğitimleri için test aracı olarak seçildiğini aktaran Basri Akgül, Avrupa’ya 7 metreden 18.75 metreye kadar tüm araçlarını ihraç ettiklerinin altını çizdi.
Satış yaparken satış sonrası hizmetlere de yatırım yaptıklarını kaydeden Basri Akgül, 2017 yılında İspanya’da yeni bir 3S tesis açtıklarını ve imajlarını artıracak bu tür yatırımlara devam edeceklerini söyledi.
2017 yılında yeni ürünler
Türkiye’de ve yurtdışında müşterilerden gelen talepleri değerlendirerek Sultan serilerini ve Doruk T otobüslerini yenilediklerini, yeni otobüsleri Poyraz ve Sultan LF’yi geliştirip kullanıcıların beğenesine sunduklarını ifade eden Basri Akgül, yeni ürünler hakkında şunları söyledi: “Sultan serimizde ortadan kapılı Sultan Mega’yı çıkardık. Kapıyı ortaya alarak çok büyük bir bagaj yarattık. Böylece Sultan modelimiz orta mesafe, turizm ve servis taşımacılığında çok daha etkin hale geldi. Beğeni ile karşılanan bu modelimize yoğun bir talep geldi. Doruk modelimizi ise tamamen yenileyerek peron otobüsü haline dönüştürdük. İç tasarımından daha güçlü altı silindirli motoruna kadar yepyeni bir otobüs oldu. Biz bu aracı şehirlerarası pazarda görmek istiyoruz. Doruk, 12 metrelik peron otobüsü rekabetinden dolayı sadece kısa hatlara girebildi. Diğer taşıma modlarının baskısı ve maliyetlerin artışıyla birlikte 12 metre pazarı yüzde 50 küçüldü. Turizm ve personel taşımacılığında çok başarılı olan Doruk’un bu dönemde yeni tasarımıyla şehirlerarası otobüs pazarında da başarılı olacağına inanıyoruz. Doruk’u Ulyso adıyla ihracat pazarlarına da sunuyoruz. Toplu taşımaya yönelik olarak geliştirdiğimiz Sultan LF sayesinde 2017 yılının son üç ayında toplu satışlar yaptık. Tamamen örme şasili yeni nesil bir araç olan Sultan LF, rakipleriyle kıyaslandığında en düşük işletme giderlerine sahip. Uzunluğu 8.5 metre olmasına karşın hafif gövde yapısı ile 7.7 metrelik Sultan City’den 500 kg daha hafif. 2018 yılında Sultan LF’den çok şey bekliyoruz. 2018 yılı içinde yapacağımız satışlar içinde Sultan LF’nin ciddi bir pay alacağını düşünüyoruz.”
Otokar, kamyon pazarında pazarın üzerinde büyüdü
Dört yıldır taşımacılık sektöründe yer almaya çalıştıkları Atlas için 2017 yılının oldukça iyi geçtiğini, araçta teknoloji ve donanım anlamında değişiklikler yaptıklarını, bu değişikliklerin müşteriler tarafından beğenildiğini ve bunun neticesinde yüzde 4.2 oranında büyüyen kamyon pazarında satışlarını yüzde 8.5 oranında artırdıklarını kaydeden Basri Akgül, 2017 yılında yüzde 11 pazar payına ulaşarak önceki yıla göre pazar paylarını 3 puan artırdıklarını açıkladı.
Atlas’ı pazara sunduklarında ilk hedeflerinin 8.5 tonluk pazarda yüzde 10’luk pazar payı kazanmak olduğunun altını çizen Basri Akgül, bu pazar payına ulaştıklarını ve geçtiklerini vurgulayarak, hedeflerinin pazarda ilk iki arasına girmek olduğunu söyledi.
Treyler pazarı 2017’de yüzde 17 daraldı
Taşımacılık sektörünün son üç yıldır ciddi şekilde kan kaybettiğini ve bu kan kaybının 2017 yılında da devam ederek Türkiye treyler pazarının yüzde 17 oranında daraldığını kaydeden Basri Akgül, Otokar olarak 2017 yılında uzmanlık gerektiren tehlikeli madde taşımacılığı ve frigorifik taşımacılık alanlarına odaklandıklarını belirterek, uluslararası taşımacılık pazarındaki daralmadan dolayı küçülmek durumunda kaldıklarını söyledi.
Treyler sınıfında ciddi bir daralma yaşandığını, 2011 yılında 27 bin adede ulaşan treyler pazarının 2017 yılında 18 bin adetle kapandığını, 2018 yılında ise pazarın 15 bin adet civarında kapanacağını tahmin ettiklerini kaydeden Otokar İç Pazar Ticari Araçlar Satış Direktörü Murat Tokatlı, bunun da 2017 yılına göre yüzde 15, 2011 yılına göreyse yarı yarıya bir düşüş olduğunu belirterek, bu süreç içinde sınıflar temelinde pazar paylarının da değiştiğini ifade etti. 2011 yılında pazar payı yüzde 60’a yakın olan tenteli treylerlerin yarı yarıya düştüğünü, buna karşın inşaat treylerlerinin iki kat arttığını dile getiren Murat Tokatlı, Otokar olarak özellikle tehlikeli madde ve bozulabilir gıda taşımacılığı konularında ciddi bir ağırlıklarının bulunduğunu belirterek, şunları söyledi: “Türkiye’de ilk ADR’li tankeri üreten firmayız. İlk ATP sertifikasını alan firmayız. Geçen sene de TSE tarafından Tip Onaylı bir firma olduk. Şu anda bizim test merkezimize Türkiye’deki her üretici gelip ATP belgesinin tip onayını alabiliyor. Tehlikeli madde ve bozulabilir gıda taşımacılığına yönelik ürünlerdeki tecrübemizi ve uzmanlığımızı koruyarak pazar payımızı korumayı ve artırmayı planlıyoruz; ama burada tabii ki de riskler var. Nedir bu riskler? Özellikle frigorifik taşımalarda en büyük pazar doğu ve güneydoğu. Mersin ve Hatay’ın yanı sıra Karadeniz’deki nakliyeciler bu işi götürüyor. Mevcut siyasi konjonktürde herhangi bir iyileşme olmadığı sürece bu adetlerin kısa zamanda artmasını beklemiyoruz. Ama bir düzelme anında pazarda ciddi anlamda bir patlama olacağı aşikar ve bunun için de biz zaten gerekli hazırlıklarımızı yapıyoruz. Tankerde mevcut parkın değişim süreci bir türlü istenilen noktaya gelmedi. 2018’de eski ADR’siz araçların artık çalışamaması konusu sonuçlanırsa orada da adetlerde artma olacağını düşünüyoruz. Dolayısıyla biz iki tip araçta treyler üretimimizi sürdüreceğiz. Diğer araçlarda da varız tabii ki; ama daha ziyade uzmanlık gerektiren, müşterilerin isteklerine cevap verebilecek terzi işi dediğimiz araçlarda daha çok etkin olmayı planlıyoruz açıkçası.”
Otokar, dijital dönüşümde öncülüğü hedefliyor
Endüstri 4.0’ı Türkiye’de ilk uygulayan firmalardan biri olduklarını, Endüstri 4.0 için 15 ayrı proje yürüttüklerini, satış ekiplerini bile dijitalleştirdiklerini ve IDC Türkiye Yılın Mobilite Projesi’nde CIO 2017 Ödülü’nü kazandıklarını dile getiren Basri Akgül, “Dijital dönüşüm projeleri ile üretimden tedarikçi ve bayiye kadar tüm paydaşlarımız yeni, akıllı bir iş platformuna kavuşacak. Bu platform müşteriye özel ürün geliştirme süreçlerimizde bize hız katacak. Hedefimiz faaliyet gösterdiğimiz sektörlerde dijital dönüşüm yolculuğunda da öncülük. Önümüzdeki dönemde robotik kontrol başta olmak üzere, doküman yönetiminden yetenek temelli çalışan optimizasyonuna kadar yatırıma devam edeceğiz.” dedi.
Sosyal sorumluluk projeleri
Sosyal sorumluluk tarafında Koç Holding’in “Ülkem İçin Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekliyorum” projesini toplu taşıma sektörüne taşıdıklarını ve iki yıldır sektörde toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik çalışmaları desteklediklerini söyleyen Basri Akgül, bir diğer sosyul sorumluluk projelerinin de “Çalışan Çocuklarına Kodlama Eğitimi” olduğunu dile getirdi.
2018 yılı hedefleri
2018 yılındaki hedeflerini otobüste pazar önderliğini korumak, lojistik araçlarında büyümek, Avrupa pazarında büyümeye devam etmek, yeni sınıflarda kullanıcı odaklı çözümler sunmak ve seçenek yakıtlar konusunda çalışmalara devam etmek olarak açıklayan Basri Akgül, Türkiye’nin ilk hibrit ve ilk yüzde yüz elektrikli otobüsünü Otokar’ın ürettiğine dikkat çekerek, seçenek yakıtlardaki gelişmeleri Ar-Ge’lerinde takip ettiklerini ve zamanı geldiğinde bu çalışmaların meyvelerini kamuoyuyla paylaşacaklarını dile getirdi.
