Otomotiv satış sonrası pazarı, 2021 yılına hareketli başladı. Sektörde yılın ilk çeyreğinde; hem yurtiçi satışlarında hem ihracatta hem de istihdamda artış yaşandı. Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği’nin (OSS) “2021 Yılı İlk Çeyrek Sektörel Değerlendirme” anketine göre yükselişin ikinci çeyrekte de devam edeceğinin beklendiği ortaya çıktı. Yaşanan hareketlilik üretici üyelerin kapasite kullanım oranlarına da yansıdı. Kapasite kullanım oranı ortalaması yüzde 83,44’e yükselirken, üretimde de yüzde 13’lük artış yaşandı. İhracatta da dolar bazında yüzde 13,91 oranında artış meydana geldi.
Sektördeki yükselişin süreceğine yönelik beklentiye karşın yatırım hedefleyen üyelerin sayısında düşüş yaşandı. Yılın ikinci yarısında yatırım planlayanların oranı yüzde 37,9 olurken, bu oran bir önceki ankette yüzde 50’ye kadar yükselmişti. Yılın ilk çeyreğinde sektörde yaşanan sorunların başında ise “döviz kurlarındaki hareketlilik”, “kargo maliyet/teslimat problemleri” ve “tedarik problemleri” yer aldı. “Pandemi sebepli motivasyon kaybı” ve “gümrüklerde yaşanan problemler” ise geçen yıla oranla düşüşe geçti.
Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS), yılın ilk çeyreğini, üyelerinin katılımıyla düzenlediği bir anket çalışmasıyla değerlendirdi. OSS Derneği’nin 2021 Yılı İlk Çeyrek Sektörel Değerlendirme Anketi’ne göre yurtiçi satışlarında, istihdam ve ihracatta yükseliş yaşandı. Ankette; yılın ilk çeyreğinde, üyelerin yurtiçi satışlarının 2020’nin son çeyreğine göre ortalama yüzde 4,17 artış gösterdiği belirlendi. Dağıtıcıların satışlarında yüzde 2,35, üreticilerde ise yüzde 6,09’luk artış yaşandı. Yılın ilk çeyreğinde, üyelerin yurtiçi satışları; geçen yılın aynı dönemine göre de ortalama yüzde 13,41 arttı.
İkinci çeyrekte yüzde 20’ye yakın artış beklentisi
Katılımcılara yılın ikinci çeyreğine ilişkin yurtiçi satışlardaki beklentileri de soruldu. Ankete göre; 2020’nin ikinci çeyreğine kıyasla, bu yılın ikinci çeyreğinde yurtiçi satışlarda ortalama yüzde 20’ye yakın artış beklendiği belirlendi. Dağıtıcı üyelerin; satışlarında yüzde 21,03, üreticilerin de yüzde 17,66’lık artış beklediği gözlemlendi. Çalışmada; tahsilat süreçleri de ele alındı. Bu kapsamda katılımcıların üçte ikisi, yılın ilk çeyreğinde tahsilat süreçlerinde, 2020’nin son çeyreğine göre herhangi bir değişiklik olmadığını ifade etti.
Kargo maliyetleri/teslimat problemleri yükselişte
Anket, sektörde yaşanan soruları da gözler önüne serdi. Sektörde 2021’in ilk çeyreğinde yaşanan problemlerin başında “döviz kurlarındaki hareketlilik” gelirken, “kargo maliyet/teslimat problemleri” ve “tedarik problemleri” yer aldı. “Pandemi sebepli motivasyon kaybı” ve “gümrüklerde yaşanan problemler” ile ilgili sorun yaşanan üye sayısında ise geçen yıla göre düşüş yaşandı. Katılımcıların yüzde 93.9’u yaşadıkları öncelikli problemin “döviz kuru/kur artışı” olduğunu söylerken, aynı yanıtı verenlerin oranının geçen yıl yüzde 87,1 olduğu belirlendi. Ankete göre, “kargo maliyetleri/teslimat problemleri” yaşayan üyelerin oranı bu yıl yüzde 52,9’dan yüzde 65,2’ye çıktı. “İş ve ciro kaybı” yaşadığını belirtenlerin oranı yüzde 28,8 olurken, söz konusu oran geçen yıl yüzde 21,4’tü. Yılın ilk çeyreğinde nakit akışında sorun yaşayan üyelerin oranında da düşüş yaşandı. Söz konusu sorunu yaşayan üyelerin oranı geçen yıl yüzde 37,9’u bulurken, bu oran yılın ilk çeyreğinde yüzde 28,8’e düştü.
Pandemi nedeniyle motivasyon kaybı yaşayanların sayısı azaldı
Katılımcıların yüzde 37,9’u pandemi nedeniyle çalışanlarının motivasyon kaybı yaşadığını belirtirken, söz konuşu oran geçen yıl yüzde 80’e ulaşmıştı. Gümrükte yaşanan problemlere dikkat çeken üyelerin oranı yüzde 40,9 olurken, geçen yıl bu sorunu yaşayanların oranı yüzde 58,6 idi. Yılın ilk çeyreğinde tedarik problemleri yaşayanların oranı yüzde 72,7 olurken, 2020’de bu oranın yüzde 77,1 olduğu belirtildi.
Sektördeki yükselişin süreceğine yönelik beklentiye karşın yatırım hedefleyen üyelerin sayısında düşüş yaşandı. Yılın ikinci yarısında yatırım planlayanların oranı yüzde 37,9 olurken, söz konusu oran bir önceki ankette yüzde 50’ye kadar yükselmişti. Bir önceki ankette üreticilerin yüzde 50’si yatırım planlarken, son ankette bu oran yüzde 40,6’ya, dağıtıcılarda ise yüzde 54,3 olan oran, yine son ankette yüzde 35,3’e düştü. Ankette, katılımcılara “önümüzdeki üç ayda satış sonrası pazarındaki gidişat öngörüsü” de soruldu. Katılımcıların büyük çoğunluğu, önümüzdeki üç ayda sektörde olumsuzluk beklemezken, üyelerin yarıya yakını gidişat ile ilgili olumlu görüş bildirdi.
Katılımcıların yüzde 44’e yakını istihdamını artırdı
Çalışmada sektörün istihdam süreçleri de mercek altına alındı. Yılın ilk çeyreğinde üyelerin toplam istihdamının, önceki dönemlere göre artış gösterdiği belirlendi. Ayrıca üretici üyelerin istihdamının, dağıtıcı üyelere nazaran daha pozitif bir seyir halinde olduğu gözlemlendi. Katılımcıların yüzde 43,9’u istihdamlarında artış olduğunu, yüzde 50’si bir değişiklik olmadığını, yüzde 6.1’i de istihdamda azalma yaşandığını belirtti.
Sektörde yaşanan değişim üretici üyelerin kapasite kullanım oranlarına da yansıdı. Üreticilerin yılın ilk çeyreğindeki kapasite kullanım oranı ortalaması yüzde 83,44’e çıktı. Yine yılın ilk çeyreğinde üyelerin üretimleri, bir önceki yılın son çeyreğe göre ortalama yüzde 12’ye yakın arttı. Yılın ilk çeyreğinde ise üyelerin üretimleri 2020’nin ilk çeyreğine göre ortalama yüzde 13,44 arttı.
İhracatta yüzde 14’e yakın yükseliş
Tüm bunlarla birlikte ankete katılan dağıtıcı firmaların yüzde 61.8’inin, üretici firmaların yüzde 81,2’sinin ihracat yaptığı belirlendi. Yılın ilk çeyreğinde üretici üyelerin ihracatları, dolar bazında bir önceki çeyreğe göre ortalama yüzde 9,06 oranında arttı. Çalışmada geçen yılın ilk çeyreğine göre, bu yılın ilk çeyreğinde dolar bazında ihracattaki değişim de ele alındı. Yılın ilk çeyreğinde üretici üyelerin ihracatları, dolar bazında 2020’nin ilk çeyreğine göre ortalama yüzde 13,91 oranında artış gösterdi.