Kızıldeniz’deki gerilimle birlikte artan güvenlik endişeleri lojistik faaliyetlerinin Süveyş Kanalı yerine Ümit Burnu’na yönelmesine yol açtı. Lojistik sektörü için belirleyici bir unsur olarak öne çıkan navlun piyasaları da bu gelişmelerden oldukça etkilendi. Piyasanın akıbetine ilişkin öngörülerini paylaşan Globelink Ünimar İcra Kurulu Üyesi ve Satış Direktörü Alper Eryılmaz, konu hakkında şunları söyledi:
“Süveyş Kanalı ve dolayısıyla da Kızıldeniz lojistik sektörü için oldukça kritik bir bölge. Normal şartlarda küresel ticaretin yaklaşık yüzde 13’ü bu bölgeden geçiyordu. Şimdi ise artan gerilimle birlikte buradaki trafiğin yaklaşık yüzde 66 oranında azaldığını görüyoruz. Bu da sektörün farklı rotalara yönelmesine sebep oldu.
Süveyş Kanalı’na getirilen en önemli alternatiflerden biri Ümit Burnu oldu. Asya ile Avrupa arasında yapılan seferlerde kullanılan bu rota ise seyir mesafesini yaklaşık gidilen ülkelere bağlı olarak yüzde 50-75 oranında artırmasına, dolayısı ile teslimat sürelerinin uzamasına ve maliyetlerinin yükselmesine neden oldu.
Kapasite sorunları yaşanıyor
Dünya genelinde yaşanan ticari faaliyetlerde rotaların uzaması ve bu sebeple lojistik faaliyetlerindeki kapasitenin azalması, navlun piyasasında da belirgin etkilere yol açıyor. Bir süredir yükseliş eğiliminde olan navlun piyasası yukarı yönlü etkilenmeye devam ediyor.
Uzayan rotalar, taşıma sürelerini artırarak lojistik verimliliğini azaltıyor ve bu durum talep artışıyla birleştiğinde kapasite sorunlarına neden oluyor. Böylece dünyanın çeşitli yerlerinde ticari faaliyetlerde bir açık oluşuyor.
Navlun endeksinde 4 bin dolar seviyeleri geçildi
Taşımacılık faaliyetlerinde önemli bir yeri olan aktarma limanlarına bugüne kadar planda olmayan rotalardan yük inmeye başladı. Bu durum, limanlardaki kapasitenin de azalmasına neden oldu. Nihayetinde de yaşanan kapasite sorunları ve taleplerin tam anlamıyla karşılanamaması süreçleri yavaşlatarak navlun fiyatlarını artırdı. Ayrıca ithalatçıların deniz ticaretindeki krizin derinleşmesinden endişe duyması ve alımlarını öne çekmesi, bazı üreticilerin stok tutma telaşına düşmesi de bu artışlarda etkili oldu.
Güven ortamı sağlandığı taktirde navlunda aşağı yönlü bir toparlanma görebiliriz
Şu an geldiğimiz noktada Drewry Dünya Konteyner Navlun Endeksi 4 bin dolar seviyelerini geçmiş durumda. Bu da son birkaç yılın zirvesine ulaştığımız anlamına geliyor. Ancak baktığımız zaman hâlâ pandemi dönemindeki rekor seviyelerin uzağındayız. İçerisinde bulunduğumuz konjonktürün bizi o seviyelere taşıyacağını düşünmüyorum. Pandemideki yükseliş dalgası küresel tedarik zincirinin ve arz-talep dengesinin tamamen bozulmasından kaynaklıydı. Navlun piyasaları bugün ise bölgesel risklerden etkileniyor. Bölgede barış ve güven ortamının sağlandığı taktirde navlunda aşağı yönlü bir toparlanma görebiliriz.”