Devir Saati Yayın Yönetmeni ve Uluslararası Yılın Kamyonu (IToY) Jüri Üyesi Ahmet Oğuz, Ford Trucks’ın yeni çekicisi F-MAX’i İstanbul Orhanlı ve Bursa Orhangazi arasında otoyol ve bölünmüş karayollarından oluşan 171 km’lik bir parkurda kullanma olanağı buldu. Bu deneme sürüşü sırasında kendisine F- MAX Programı Başmühendisi Atilla Argat da eşlik etti.
Devir Saati Yayın Yönetmeni ve Uluslararası Yılın Kamyonu (IToY) Jüri Üyesi Ahmet Oğuz, Ford Trucks F-MAX ile ilgili ilk izlenimini “Beklentilerimin üzerinde bir çekici ile karşılaştım. Oldukça derli toplu bir araç olmuş. Bu proje üzerinde Ford Otosan mühendislerinin çok çalıştıkları belli oluyor. Ford Trucks 1848 T çekicide tasarımın eskiliği ve kabinin küçüklüğü nedeniyle yaşanan hacim darlığı, konfor düşüklüğü ve eşya saklama alanı azlığı gibi eksiklikler fazlasıyla telafi edilmiş. Kabin sessiz. Görüş açıları iyi. Tavan penceresinden giren ışık içerinin aydınlık, ferah olmasına katkı sağlıyor.” şeklinde ifade etti.
Ford Trucks, yeni çekicisine F-MAX ismini vererek bizce son derece doğru bir karar vermiş. Ford Motor Company’nin 1948 yılından bu yana ürettiği ve pazara sunduğu hafif ve orta kamyon serisi olan F Serisi’nin 1977 yılından bu yana ABD’nin en çok satılan pick-up’ı ve 1986 yılından bu yana da ABD’nin en çok satılan taşıtı olduğu düşünüldüğünde, Ford Trucks’ın tüm dünyada satılan Ford markalı taşıtlar arasında en büyük olanına F-MAX ismini vermesi, F Serisi’nin dünya çapında bilinen ününün ve başarısının ağır kamyon serisine de taşınma isteğini ortaya koyuyor.
Ahmet Oğuz, F-MAX’in bir yandan düşük Toplam Sahiplik Maliyeti’ni (TCO) ön planda tutan bir yandan da tamamen sıfırdan tasarlanan, geliştirilen ve üretilen modern bir kamyonda bulunması gereken tüm özellikleri dikkate alan dengeli bir mühendislik ve tasarım anlayışının ürünü olduğunu dile getirdi. Çekici ve ergonomik dış ve iç tasarıma sahip, rüzgar direnci düşük, geniş hacimli yeni kabinin konforlu bir sürüş ve dinlenme ortamı sağladığını belirten Ahmet Oğuz; ECE R 29 V3 ölçütlerini karşılayan ve ağırlığına kıyasla yüksek burulma direnci gösteren F-MAX kabininde güvenliğin de gözardı edilmediğinin altını çizdi.
Modern ve ergonomik kumanda paneli; 8 inçlik büyük merkezi bilgi ekranıyla donatılmış okunaklı gösterge tablosu, 7.2 inçlik dokunmatik ekranlı navigasyon ve bilgi eğlence sistemi ve elektronik klima kontrolü gibi özelliklere sahip. Kumanda panelinde güncel olmayan tek öğe, kollu park freni. Artık çoğu üretici elektronik park frenine yer veriyor. Sanırız Ford Trucks da ilerde elektronik park freni uygulamasına geçecektir. Yan camların öne doğru eğimli olması yan görüşü iyileştiriyor. Bu da sürüş güvenliğini artırıyor.
F-MAX’in kamyon endüstrisinde bir ilk olan, başka bir kullanıcı dostu tasarım öğesi, dış ortamdaki ışık düzeyi değişimine bağlı olarak iç ışıklandırma seviyesini otomatik olarak ayarlaması.
Büyük ve okunaklı gösterge tablosunun merkezinde yer alan 8 inçlik büyük bilgi ekranı sayesinde sürücü; katedilen mesafe ve ortalama yakıt tüketimi gibi seyahat ile ilgili verileri, dingil başına düşen yükü, lastiklerin hava basıncını ve sıcaklığını, motor yağının durumunu, harici ısıtıcı ayarlarını ve Sürücü Değerlendirme Sistemi’nin (Driver Evaluation System) analiz sonuçlarını ve tavsiyelerini görebiliyor.
Deri kaplı çok işlevli direksiyon simidi üzerindeki düğmelerden, baş parmaklar aracılığıyla, gelişkin hız sabitleme sisteminin ayarları yapılabiliyor ve bilgi eğlence sistemi kontrol edilebiliyor. Direksiyonun aşağı doğru eğimli üst kolları sayesinde, sürücünün direksiyon kolonunun sağındaki ve solundaki kumanda kollarına yönelik görüşü pek kapanmıyor.
Direksiyonun konum ayarı, sol ayakla basılan bir düğme ile tek seferde kolayca yapılabiliyor; ancak bu düğmeye ulaşmak için sürücünün sol ayağını kabinin ucuna kadar iyice uzatabiliyor olması gerekiyor. Direksiyon simidinin sürücünün arzu ettiği neredeyse her konuma getirilebilmesi için sunulan ayar eğim açıları ve ayar mesafeleri memnuniyet veriyor. Koltuk ayarlarını yapmak içinse biraz zaman harcamak gerekiyor. Sürücünün, direksiyon ve koltuk ayarlarıyla kendisine bulduğu en uygun sürüş konumu için gönül rahatlığıyla “başarılı” yorumunu yapabiliriz; ancak kavrama pedalının olmamasının da tanıdığı olanakla nispeten geride bir sürüş konumu seçildiğinde sürücünün ayakları gaz ve fren pedallarına biraz uzak kalabiliyor. Ayrıca gaz ve fren pedalları eşit yükseklikte tutulmamış; gaz pedalı, fren pedalından biraz aşağıda duruyor. Bu da ani bir frende, fren tepki süresini uzatabiliyor ve ayağın fren pedalına takılabilme riskini artırabiliyor. Öte yandan “Her iki pedalın yüzeyleri biraz daha büyük tutulsaydı, rahatlık ve güvenliğe olumlu katkı sağlardı.” görüşümüzü de dile getirmeden geçmeyelim. Az zamanda büyük işler başaran Ford Otosan mühendislerinin bu tür ince ayarları kısa sürede yapabileceklerinden ve bundan sonra “daha az zamanda daha büyük işler” başaracaklarından şüphe duymuyoruz.
Ayna ayar ve pencere camı açma-kapama düğmeleri, bizce bu işlevler için en uygun yer olan, sürücü kapısının üzerine konumlandırılmış. Ayna ayar düğmelerinin içinde “işlevsiz, edilgin” bir orta konum düğmesi ne yazık ki bulunmuyor. Belirli bir süre geçtikten sonra seçili ayna konumunun “sağ veya sol ayna” konumundan otomatik olarak “işlevsiz, edilgin” orta konuma geçmesi, bu olumsuzluğun etkisini azaltıyor. Sürücü, tek bir dokunuşla yan camları tamamen indirip kaldırabiliyor.
Ön camın üzerindeki 225 litre hacimli kapaklı dolaplar ve açık raflar, yatağın üzerindeki uçak tipi 105 litre hacimli dolaplar, yatağın altında sağda ve solda yer alan 195 ve 175 litre hacimli eşya gözleri, yatağın altında sürücü koltuğundan ve yataktan kolayca ulaşılabilir 38 litrelik buzdolabı ve üzerinde bardak, şişe ve küllüğün yanı sıra cep telefonu gibi küçük eşyalar ve kartlar için yuvalar bulunan orta konsoldaki çekmeceler sayesinde F-MAX sürücüsüne eşya saklamak için bolca alan sunuyor. Ayrıca kabinin yan duvarlarında ve kapılarda da eşya gözleri ve cepler bulunuyor. Toplam saklama alanı hacmi 790 litreye ulaşıyor.
Her iki yandaki büyük dış eşya gözlerine 90 derece açılabilen kapaklar sayesinde kolayca ulaşılabiliyor. Dış eşya gözlerine kabinin içinden erişmek de mümkün.
Üst yatağın, kamyon endüstrisinde bir ilk olarak, 90 derece katlanabiliyor olması yatak bölümünü daha işlevsel kılıyor. Böylece, ikinci yatağın kullanımına gerek olmayan zamanlarda, hem daha geniş, ferah bir tek kişilik uyku bölümü hem de daha rahat, faydalı bir günlük kullanım ortamı elde ediliyor. Üst yatak açıldığında bir ağ güvenli ve rahat bir uyku olanağı sağlıyor. Alttaki yatağın baş kısmı kaldırılabiliyor. Bu sayede sürücü dinlenirken kitap ya da gazetesini rahatça okuyabiliyor veya tablet ya da cep telefonunu rahatça kullanabiliyor. Sürücü, yatağın baş kısmındaki uzaktan kumandayla radyonun sesini, ışıkları ve tavan penceresini kontrol edebiliyor.
Ford Trucks, F-MAX’in ön tanıtımında 2.5 metre genişliğindeki kabinin “düz zeminli” olduğunu açıklamıştı; ancak F- MAX’te bulunan 9 cm yüksekliğinde motor tüneli, “neredeyse düz zeminli” ifadesinin daha doğru olduğunu gösteriyor. Dünyanın neresinde olursa olsun kullanıcıların ve müşterilerin “neredeyse profesyonel” değil, “tamamen profesyonel” olduğu kamyonla taşımacılık işinde küresel boyutta iddialı olmayı öngeren Ford Trucks gibi bir markanın bu türden ifadelerde bizce çok daha dikkatli olması gerekiyor. Yedi kızkardeş olarak da anılan Avrupa kökenli yedi kamyon markasının içinde halihazırda “tamamen düz zeminli” kabin sunabilen üç marka (Renault Trucks, Mercedes-Benz ve Scania) bulunuyor. Gönül isterdi ki F-MAX ile Ford Trucks da bu üç markaya eklenseydi. Kimbilir, belki ikinci veya üçüncü kuşak F-MAX’e “tamamen düz zeminli” bir kabin kısmet olur… Yine de açıkça ifade etmeliyiz ki, 9 cm’lik motor tüneline karşın 2160 mm’lik iç yükseklik en uzun boylu sürücülerin bile kabin içinde rahatça ayakta durabilmesine ve hareket edebilmesine olanak sağlıyor. Ford Otosan mühendisleri, müşterilerden gelen talep doğrultusunda sürücünün kabine dört yerine üç basamakla ulaşabilmesi amacıyla böyle bir tasarımı tercih ettiklerini dile getiriyorlar. Bizce sürücünün yana dönerek ayağını atar atmaz “tamamen düz” bir zeminde hareket edebilmesi çok büyük bir rahatlık. Bunun farkına ancak aynı aracın motor tüneli olan ve olmayan sürümlerini kullandığınızda varabiliyorsunuz. Yine de F-MAX’in “neredeyse düz zeminli” olarak satışı sunulması, hangi markanın olursa olsun, kabinlerinde 9 cm’den daha yüksek bir motor tüneli bulunan çekici ve kamyon modelleri karşısında Ford Trucks’ın bu yeni çekicisi lehine önemli bir avantaj olarak görülebilir.
Kapı, “ütü tutamağı” tarzında tasarlanmamış kapı kolu aşağı doğru çekilerek açılıyor. F-MAX’te biz “ütü tutamağı” tarzında bir kapı kolu görmeyi yeğlerdik. Bizce, “ütü tutamağı” tarzındaki kapı kolları, hem büyük kamyon kapılarının daha kolay açılmasını sağlıyor, hem özellikle bir kaza sonrasında sıkışabilen kapıyı açmak için daha fazla güç kullanılabilmesine olanak vererek güvenliği artırıyor, hem de kamyona daha yüksek bir kalite hissi veriyor.
Üç farklı kademede açılabilen kapılarla bütünleşik basamak kaplaması, ışıklandırılmış geniş basamakları toza ve suya karşı koruyor. Azami sağlamlık için kompozit malzemeden üretilen kaplama, aerodinamik tasarımıyla yakıt tüketimini düşürüyor ve kabin içine daha az gürültü girmesini sağlıyor.
Kabini devirmek için çekicinin önündeki bakım kapağını açmak gerekiyor. İki adet hidrolik piston sayesinde kolayca açılan bakım kapağının altında son derece derli toplu ve düzenli bir yerleşimle karşılaşılıyor.
Sürücü, ön panjurda saklı bulunan iki basamağı açtıktan sonra bunlara basıp tırmanarak ön camı kolayca temizleyebiliyor.
F-MAX’in sürülebilirliğini ve araç dinamiklerini genel olarak başarılı bulduğunu açıklayan Ahmet Oğuz, F-MAX’in beğendiği yönlerini şöyle sıraladı: Sessiz kabin; üstün kabin ve araç süspansiyonu konforu; iyi tasarım; iyi işçilik; nispeten yüksek nitelikli malzemelerin de katkısıyla kötü yol koşulları nedeniyle kabin içinde rahatsız edici titreşim ve sesler olmaması; kabin ve aracın yatma (z ekseni üzerinde dönme/roll), yunuslama (x ekseni üzerinde dönme/pitch) ve dümenleme (y ekseni üzerinde dönme/yaw) özellikleri itibariyle yüksek bir direnç ve de verim göstererek mümkün olduğunca sallantısız bir yolculuk olanağı sunması; iyi yol tutuş; iyi düz sürüş dengesi; 1848 T ile kıyaslandığında direksiyonun daha sert, daha hassas olması ve daha iyi tepki vermesi; servis frenlerinin çabuk ve dengeli tepki sunması, kolay dozajlanması ve yüksek verimi; 400 kW’lik güçlü motor freni ve istek üzerine elde edilebilen ZF Intarder’in F-MAX’e toplamda 1000 kW’lik sürekli ikincil frenleme gücü sağlaması.
Ford Otosan bünyesinde tasarlanan, geliştirilen ve üretilen 12.7 litrelik Euro 6 D ölçütündeki Ecotorq motor, 1400 ve 1850 devir/dk arasındaki geniş bir bantta 500 beygir azami güç ve 1000 ile 1400 devir/dk arasındaki geniş bir bantta 2500 Nm azami tork üretiyor. Motorun, devir saatinde yeşil bölgenin başladığı 900 devir/dk’de bile 2400 Nm azami tork üretebilmesi yeni Ford Trucks çekicinin sürülebilirliğine büyük katkı sağlıyor.
Yeterince hızlı sayılabilecek vites geçişlerine ve çoğunlukla doğru zamanda, doğru vites tercihlerine sahip olan 12 oranlı yeni nesil ZF Traxon otomatikleştirilmiş vites kutusu motorla iyi bir uyum sağlıyor ve günümüzdeki daha uzun arka dingil tahvil oranı (2.64:1, 2.47:1 ve sadece alçak şasili sürümde 2.31:1) eğilimine karşın 900 devir/dk’den itibaren çekiş yeteneği sunarak yeni Ford F-MAX’in taşımacılık verimliliğine olumlu katkı yapıyor. F-MAX, şirketçe yapılan açıklamaya göre 2020 yılından itibaren Ford Otosan tarafından tasarlanan, geliştirilen ve üretilen otomatikleştirilmiş vites kutusu ile donatılmaya başlanacak. Böylece güç üretim ve aktarma organlarının tamamının Ford Otosan bünyesinde tasarlanıyor, geliştiriliyor ve üretiliyor olmaları; bu sayede daha da yüksek bir uyum ve verim sergilemeleri; ayrıca şu anda parça temelinde yüzde 89 seviyelerinde olan yerlilik oranının daha da yukarı çekilmesi amaçlanıyor.
Ford Trucks, F-MAX’i standart olarak Etkin Acil Fren Sistemi (AEBS), Şerit Takip Uyarı Sistemi (LDWS), Elektronik Dengeleme Programı (ESP), Yokuş Aşağı Boşa Alma Sistemi (Eco Roll), Yokuş Kalkış Desteği (HLA), Hız Sınırlayıcı (SL), Dingil Yükü Göstergeci (ALI) gibi; isteğe bağlı olarak da Uyarlanabilir Hız Sabitleme Sistemi (ACC), Öngörülü Hız Sabitleme Sistemi (PCC), Lastik Sıcaklığı ve Basıncı Görüntüleme Sistemi (TTPMS) gibi güncel güvenlik ve sürüş yardımı sistemleriyle donatıyor.
F-MAX’in standart bir özelliği olan “ConnecTruck (Bağlantılı Kamyon)” akıllı teknoloji platformu yeni Ford çekiciyi ilk bağlantılı Ford ağır ticari taşıtı yapıyor. ConnecTruck ile F-MAX doğrudan “MaxCruise (Azami Seyir)” (yakıt tüketimini düşürmeye yönelik yol türü ve şartları analizi ve hız uyarlama sistemi), “Ford Trucks Cloud (Ford Trucks Bulutu)” (Ford F-MAX ile ilgili tüm veriyi toplayan, analiz eden, bunlara bağlı olarak veri tabloları hazırlayan ve kişiselleştirilmiş çözümler sunan veri toplama ve analiz sistemi), “Remote Diagnosis and Software Update (Uzaktan Teşhis ve Yazılım Güncelleme)” (araçtaki elektronik kumanda birimiyle bağlantı kurarak periyodik olarak aracın durumunu sorgulayan; arıza kodlarını teşhis eden, bu kodları Ford Trucks Veri Merkezi’ne aktaran; ConnecTruck yazılımını hızlı, uzaktan ve sürekli güncelleyen; ayrıca araç performansını artırmak için güncellemeler yapan sistem), “Fleet Management Systems Integration (Filo Yönetimi Sistemleri Bütünleşmesi)” (Seçilmiş araç verisine ulaşmak için ConnecTruck Modülü’nün ve Ford Trucks Cloud’un üçüncü parti filo yönetim sistemleri için bir veri ağı geçidi gibi davranmasını sağlayan sistem), “Drive and Driver Assist & Evaluation Technologies (Sürüş ve Sürücü Destek ve Değerlendirme Teknolojileri)” (yakıt tasarrufu sağlamak için sürüş tarzını analiz eden ve konforu artırmak için sürekli tavsiyeler sunan sürüş ve sürücü destek ve değerlendirme sistemi) ve “Ford Trucks Net (Ford Trucks Ağı)” (araç internet bağlantısı) gibi akıllı teknolojilerle bütünleştiriliyor.
ConnecTruck mobil uygulamasıyla aracın konumu, toplam ve ortalama yakıt tüketimi, kalan yakıt ve AdBlue miktarı, motor yağının kalitesi, bir sonraki yağ değişimine ve bakıma ne kadar km kaldığı, lastiklerin basıncı ve sıcaklığı ve aracın ağırlığı gibi araçla ilgili tüm bilgiye cep telefonundan ulaşılabiliyor. Ayrıca bu uygulama ile araca uzaktan erişilip, örneğin büyük bir tır parkında dörtlüler yakılıp aracın yeri bulunabiliyor, camları açılabiliyor ya da kabin ısıtıcısı çalıştırılabiliyor.
Ford F-MAX, bizce, esas olarak dünyanın gelişmekte olan ülkelerinin artan karayolu taşımacılığı taleplerine ve ihtiyaçlarına seslenen; ama aynı zamanda Avrupa’da ya da dünyanın herhangi bir yerindeki gelişmiş kamyon pazarlarında da rekabet edebilecek ve BRICS-T ülkelerinin birinde (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika ve Türkiye) tamamen baştan tasarlanan, geliştirilen ve üretilen ilk modern, yüksek teknolojili yol çekicisi olarak karayolu taşımacılık verimliliği yolunda yeni bir kilometre taşı döşüyor ve büyük olasılıkla küresel kamyon endüstrisinde yeni bir dönem başlatıyor.
Yine Sn.Ahmet Oğuz’dan çok güzel bir çalışma. Benim gibi rakip bir firmada Ürün Müdürü olarak çalışan arkadaşlar için çok yardımcı bir doküman olduğunu söyleyebilirim. Analizler yapmamızı ve bazı özellikler hakkında bilgi sahibi olmamızı oldukça kolaylaştırıyor. Kendisine teşekkür ediyorum. Yaptığı işe verdiği önemi, gösterdiği özen ve dikkati, iş kalitesindeki titizliği her zaman takdirle karşılıyorum. Kalemine ve emeklerine sağlık…
Youtube kanalınızın adresini eklerseniz oradan takipte kalırız
Yeni yazılarınızı bekliyoruz, teşekkürler
Yazılar güzel, Kayseriden selamlar